Adaptogeny a układ odpornościowy – jakie są zależności?
Wpływ adaptogenów na układ odpornościowy jest ważnym elementem ich działania przeciwstresowego. Poprzez modulację reakcji zapalnych adaptogeny łagodzącą skalę zmian, jakie stresory mogłyby wywołać w organizmie. Daje to też bezpośrednie zalety – dzięki stosowaniu adaptogenów układ odpornościowy często pracuje wydajniej i lepiej radzi sobie z patogenami. Sprawdźmy dokładniej jaka jest zależność między adaptogenami a układem odpornościowym.
- Jak adaptogeny wpływają na odporność?
- Adaptogeny przeciw infekcjom
- Interakcja adaptogenów z nowotworami i kuracjami onkologicznymi
- Jakie adaptogeny na poprawę odporności?
Jak adaptogeny wpływają na odporność?
Jednym z ważniejszych działań jest wpływ adaptogenów na kortyzol. Ten hormon steroidowy ma działanie immunosupresyjne i wyraźnie wpływa na stan naszej naturalnej bariery przeciw infekcjom. Normowanie poziomu kortyzolu jest ważnym elementem regulacji odporności.
Wzmacniającego odporność działania adaptogenów nie da się jednak wyjaśnić jednym mechanizmem. Włącz do swojej rutyny adaptogeny a odporność zyska wsparcie na wielu różnych frontach. Dzieje się tak, ponieważ adaptogen nie jest pojedynczą substancją, która reagowałaby na przykład z jednym wybranym receptorem w organizmie. Naturalne adaptogeny to niezwykle bogate mikstury substancji aktywnych, a każda z nich może wywoływać kilka różnych reakcji.
Pod kolejnym nagłówkiem znajdziesz kilka najważniejszych mechanizmów, jednak ostateczna lista działań ingerujących w pracę układu immunologicznego jest dużo dłuższa.
Adaptogeny przeciw infekcjom
Naukowcy zauważają, że adaptogeny mogą odgrywać potencjalnie ważną rolę na wszystkich etapach infekcji wirusowej[1]. Mogą być przydatne w ramach prewencji, podczas aktywnej infekcji, a także podczas regeneracji po jej zwalczeniu.
Poniżej zestawienie przeciwwirusowych działań molekularnych charakterystycznych dla adaptogenów[1]. Uwaga, będzie naukowo:
-
Specyficzne działanie przeciwwirusowe zapobiegające wiązaniu się wirusów z komórkami gospodarza oraz białkami niestrukturalnymi (Nsps) i strukturalnymi zaangażowanymi w cykl życiowy wirusa w zakażonych komórkach gospodarza i replikację wirusa.
-
Niespecyficzne działanie przeciwwirusowe poprzez wpływ na:
-
odporność wrodzoną, w tym aktywację defensyn, układu dopełniacza, regulację w górę ekspresji receptorów rozpoznających wzorce patogenu, w szczególności TLR i interferonów;
-
zmniejszenie ekspresji cytokin prozapalnych IL-1, IL2, IL-6, IL-8 i TNF, aktywację komórek NK, komórek wartowniczych śluzu i fagocytów (komórek tucznych, komórek dendrytycznych, makrofagów, neutrofili, eozynofili i bazofili);
-
odporność nabyta, w tym limfocyty T i białka MHC, limfocyty B i przeciwciała.
-
Działanie przeciwzapalne poprzez hamowanie:
-
uwalniania kwasu arachidonowego z fosfolipidów błonowych po konwersji do COX-2 i metabolitów prozapalnych, w których pośredniczy lipoksygenaza, takich jak prostaglandyny, tromboksan B2, leukotrieny, a także czynnik aktywujący płytki krwi;
-
indukowalnej syntazy NO;
-
prozapalnych szlaków sygnałowych, w których pośredniczy NF-κB.
-
Działanie detoksyfikujące i cytoprotekcyjne w uszkodzeniach komórek i tkanek wywołanych stresem oksydacyjnym:
-
aktywacja produkcji białek opiekuńczych i białek odpowiedzi na stres regulowanej przez ścieżkę sygnałową zależną od NRF2, aktywności enzymów metabolizujących fazy I i II, białek detoksykujących fazy III, białek degradacji proteasomów, białek antyoksydacyjnych (SOD, GST, NQO1 i HO1);
-
aktywacja ekspresji i uwalniania molekularnych białek opiekuńczych Hsp70, które pośredniczą w procesach cytoprotekcyjnych i naprawczych.
-
Aktywacja szlaków sygnałowych melatoniny.
Prawda, że jest to imponujące zestawienie? Właśnie takie jest działanie adaptogenów – zawsze bardzo kompleksowe. Wielozadaniowość jest ogromną zaletą naturalnych suplementów.
Interakcja adaptogenów z nowotworami i kuracjami onkologicznymi
Wpływ adaptogenów na immunologię rzuca na nie światełko jako na potencjalne wspomagacze do walki z rakiem. Są na ten temat publikacje naukowe, a niekiedy adaptogeny wykorzystywane są przez pacjentów za zgodą lekarza do wspomagania zdrowia i poprawy adaptacji organizmu do toksycznego działania chemio- lub radioterapii.
W kontekście wpływu na immunologię u pacjentów onkologicznych adaptogeny mogą[2]:
- przebudowywać mechanizm odpornościowy i nieswoiście zwiększać odporność organizmu człowieka, jako modulatory odpowiedzi biologicznych;
- promować produkcję szpiku, zwiększać liczbę krwinek i hamować infekcje;
- wpływać na cały organizm, od komórek po narządy, w tym wątrobę, nerki, serce i przewód pokarmowy;
- wzmacniać działanie chemioterapii i radioterapii na komórki nowotworowe;
- hamować rozwój oporności wielolekowej;
- hamować przerzuty guza i agregację komórek nowotworowych;
- obniżać poziom hormonu stresu podczas dysfunkcji układu odpornościowego, co jest związane ze wzrostem guza.
Jakie adaptogeny na poprawę odporności?
Dla wsparcia ogólnej odporności organizmu niemalże każdy adaptogen przyniesie jakieś korzyści.
Dobrze udokumentowane działanie mają[1]:
- Andrographis paniculata
- Eleutherococcus senticosus
- Glycyrrhiza spp
- Panax spp
- Rhodiola rosea
- Schisandra chinensis
- Withania somnifera
Warte uwagi są też ekstrakty grzybów witalnych, które z natury zawierają beta-glukany o wyraźnym działaniu immunomodulującym[3]. Dobre przykłady to:
Wybieraj dla siebie adaptogen patrząc na jego cały profil właściwości, nie tylko jego wpływ na odporność. Adaptogeny różnią się między sobą działaniem na organizm i należy wybierać te, które jak najszerzej pokryją potrzeby.
Poza adaptogenami pamiętaj o ogólnych dobrych praktykach dla utrzymania dobrej odporności. Ważne jest m.in. utrzymywanie regularnej aktywności fizycznej, dbanie o dobry sen, uzupełnianie witaminy D i cynku.