Darmowa dostawa do Polski od 200 PLN. ✕ Darmowa wysyłka do PL od 200 PLN Wysyłka w ciągu 24h Tania wysyłka zagraniczna Na rynku od 2005 Blog Pomoc
Kategorie Producenci MENU Blog Koszyk

Koszyk jest pusty!

Cynk - właściwości, objawy niedoboru, suplementacja
Produkty zawierające cynk: mięso, łosoś, orzechy i inne
09 Maj 2024
Autor: Łukasz Szostko Przeczytano: 172 Komentarze: 0

Cynk to pierwiastek chemiczny, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania wielu układów w organizmie. Jest on szczególnie ważny dla układu nerwowego, a także dla układu immunologicznego i krwionośnego. Jest on również ważnym składnikiem enzymów, które regulują metabolizm białek i tłuszczów a które mogą powodować problemy zdrowotne, takie jak: anemia, problemy z układem nerwowym.

Cynk - właściwości

Cynk jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym dla człowieka, wchodzącym w skład ponad 300 enzymów. Bierze on udział w przemianach białek, węglowodanów i tłuszczów oraz przemianach energetycznych. Jest niezbędny do syntezy białek, produkcji hormonów (testosteronu, insuliny, tyroksyny – T4), utrzymania stabilności błon komórkowych, czynności gruczołów płciowych oraz prawidłowego funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Jego zadaniem jest również udział w metabolizmie alkoholu, przemianach witaminy A, obronie immunologicznej organizmu, odczuwaniu smaku i zapachu, a także komunikacji międzykomórkowej. Koniecznie warto w tym miejscu podkreślić, iż organizm człowieka nie ma możliwości magazynowania zapasów cynku, stąd tak ważne jest regularne dostarczanie wraz z dietą odpowiednich ilości tego mikroelementu.

Cynk - jakie są normy?

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi normami żywienia dla populacji Polski opracowanymi przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, zalecane dzienne spożycie (RDA) cynku kształtuje się odpowiednio:

  • Niemowlęta do 6 miesiąca życia – 2 mg (AI – poziom wystarczającego spożycia),
  • Niemowlęta między 7 a 11 miesiącem życia – 3 mg,
  • Dzieci od 1 do 3 roku życia – 3 mg,
  • Dzieci od 4 do 9 roku życia – 5 mg,
  • Chłopcy i dziewczęta od 10 do 12 roku życia – 8 mg,
  • Dziewczęta od 13 do 18 roku życia – 9 mg,
  • Chłopcy od 13 do 18 roku życia – 11 mg,
  • Mężczyźni w wieku lat 19 i powyżej – 11 mg,
  • Kobiety w wieku lat 19 i powyżej – 8 mg,
  • Kobiety ciężarne do 19 roku życia – 12 mg,
  • Kobiety ciężarne powyżej 19 roku życia – 11 mg,
  • Kobiety karmiące piersią do 19 roku życia – 13 mg,
  • Kobiety karmiąca piersią powyżej 19 roku życia – 12 mg.

Produkty bogate w cynk

Do produktów żywnościowych wyjątkowo bogatych w cynk zalicza się: owoce morza (np. homary, ostrygi, kraby), wątrobę, pestki dyni, gorzkie kakao i jego przetwory (np. gorzką czekoladę o wysokiej zawartości masy kakaowej), sery podpuszczkowe (np. ser Gouda i Ementaler), gruboziarniste produkty zbożowe (m.in.: płatki owsiane górskie, kaszę gryczaną, pieczywo żytnie razowe, musli, otręby i zarodki pszenne), drożdże piekarskie, orzechy, migdały, nasiona (np. siemię lniane, nasiona słonecznika), pestki dyni, jaja, mięso (m.in.: wołowina, wieprzowina, jagnięcina, drób) oraz suche nasiona roślin strączkowych. Warto zaznaczyć, że cynk jest znacznie lepiej przyswajalny przez organizm z produktów pochodzenia zwierzęcego niż produktów roślinnych, które charakteryzują się zawartością fitynianów obniżających biodostępność cynku. Wśród pozostałych składników pokarmowych, które mają negatywny wpływ na proces wchłaniania wymienia się: kwas szczawiowy, niehemowe żelazo, miedź oraz niektóre frakcje błonnika pokarmowego (np. nierozpuszczalne ligniny). Zaś do składników wywierających pozytywny wpływ na absorpcję z przewodu pokarmowego należy białko zwierzęce, niektóre aminokwasy (np. asparagina) oraz kwasy organiczne (np. cytrynowy, jabłkowy).

Cynk - objawy niedoboru

Jeżeli dieta jest zróżnicowana i dobrze zbilansowana, to średnie dzienne spożycie cynku mieści się w przedziale od 10 do 20 mg, co według aktualnie obowiązujących norm żywienia dla populacji Polski nie powoduje większego zagrożenia pod względem wystąpienia niedoboru, ani też nadmiaru tego mikroelementu. Jednakże w sytuacji, gdy dieta jest przez dłuższy czas wyjątkowo restrykcyjna, ubogokaloryczna i/lub oparta na żywności o niskiej wartości odżywczej, dobowa podaż cynku w diecie może być niewystarczająca, aby zaspokoić potrzeby organizmu. Do najczęstszych objawów niedoboru u osób dorosłych zalicza się: zmiany skórne, wypadanie włosów, upośledzenie gojenia się ran, zaburzenia węchu i odczuwania smaku, spadek odporności, kurzą ślepotę oraz zanik grasicy i węzłów chłonnych.

Suplementacja cynkiem

Z aktualnych badań wynika, że suplementacja diety cynkiem może skrócić czas trwania przeziębienia o około 33%. Pacjenci z przeziębieniem powinni rozpocząć przyjmowanie tego pierwiastka w ciągu 24 godzin od wystąpienia pierwszych objawów. Istnieją pewne dowody sugerujące, że suplementacja diety wzbogacona cynkiem może zmniejszać ryzyko rozwoju ostrych wirusowych infekcji dróg oddechowych w populacji osób dorosłych, u których jest mało prawdopodobne występowanie jego niedoboru. Stwierdzono również, że cynk stosowany w leczeniu infekcji wirusowych dróg oddechowych skraca czas trwania objawów i zmniejsza ich nasilenie w trzecim dniu. Na domiar tego rezultatu niedawnej meta analizy obejmującej 5 badań z całościowym udziałem 1398 uczestników wykazały, że suplementacja diety cynkiem wiąże się z niższą o 43% śmiertelnością u pacjentów z COVID-19. Jednakże nie wszystkie przeprowadzone dotychczas badania jednoznacznie wskazują na pozytywny wpływ cynku na jej przebieg. Co ciekawe, istnieją również pewne przesłanki pozwalające sądzić, że suplementacja diety wzbogacona pierwiastkiem cynku, może przyczyniać się do umiarkowanej utraty masy ciała u osób z nadwagą i otyłością, które nie mają chorób współistniejących.

Suplementy z cynkiem - najbardziej przyswajalne formy

Cynk w preparatach leczniczych i suplementach diety najczęściej występuje w formie cytrynianu, glukonianu bądź tlenku. Najbardziej przyswajalny jest ten w postaci glukonianu oraz cytrynianu, natomiast tlenek cynku przyswajalny jest jedynie w niewielkim zakresie. W przypadku konieczności dodatkowej suplementacji diety, najlepiej sięgnąć po preparat zarejestrowany jako lek dostępny bez recepty (OTC), ponieważ producenci leków mają obowiązek wykazania ich skuteczności działania i/lub profilu bezpieczeństwa przed wprowadzeniem do obrotu.