Darmowa dostawa do Polski od 200 PLN. ✕ Darmowa wysyłka do PL od 200 PLN Wysyłka w ciągu 24h Tania wysyłka zagraniczna Na rynku od 2005 Blog Pomoc
Kategorie Producenci MENU Blog Koszyk

Koszyk jest pusty!

Czym jest overthinking?
Kobieta w czarnym t-shircie rozmyśla
09 Paź 2024
Autor: Mateusz Durbas Przeczytano: 135 Komentarze: 0

W dzisiejszych czasach pełnych nadmiernych bodźców, często trudno jest się całkowicie wyciszyć i zwrócić swoją uwagę do wewnątrz. Nasz umysł ciągle przypomina nam o różnych wydarzeniach i sprawach do załatwienia, nawet w chwilach wolnych od pracy. Uporczywe rozmyślanie i analizowanie zdarzeń z przeszłości może utrudniać nam odpoczynek i powodować zmęczenie oraz pogorszenie samopoczucia. Dowiedzmy się, czym dokładnie jest overthinking, jakie daje objawy i jak sobie z nim radzić.

Jak zdefiniować overthinking?

Overthinking w dosłownym znaczeniu oznacza nadmierne rozmyślanie o różnych sprawach, w tym o wydarzeniach, które miały miejsce w trakcie danego dnia. Zjawisko to fachowo określa się zwykle jako ruminacje lub paraliż analityczny. Overthinking jest sposobem radzenia sobie z nieprzyjemnymi emocjami, takimi jak lęk, złość oraz smutek, poprzez próbę ponownego zanalizowania sytuacji i/lub podjętej decyzji. Osobom, które obserwują u siebie tendencję do overthinking, bardzo trudno jest zatrzymać automatycznie pojawiający się natłok myśli w swoich głowach o zdarzeniach z przeszłości i/lub tych, które mogą się wydarzyć w przyszłości. Takie osoby nieustannie roztrząsają minione wydarzenia i zachowania innych ludzi, które sprawiły im przykrość, przez co zwykle są bardzo spięte, chwiejne emocjonalnie i niepewne siebie.

Jakie są objawy overthinking?

Do typowych objawów overthinking zalicza się niepokój, lęk, niepewność, samokrytycyzm, zaburzenia koncentracji uwagi, spadek energii oraz trudności ze snem. Osoby zmagające się z overthinking są zwykle zmęczone, napięte i zestresowane. Mają wyraźne oznaki przeciążenia emocjonalnego. Ponadto osoby te skarżą się często na bezsenność, napięciowe bóle głowy, znaczne wahania nastroju oraz brak pewności siebie. Chroniczny overthinking może prowadzić do poczucia frustracji i bezsilności oraz wystąpienia objawów zaburzeń depresyjnych i lękowych. Overthinking nasila się zwłaszcza późnym wieczorem przed snem, gdy jesteśmy sami i nie mamy możliwości odwrócenia uwagi od gonitwy myśli poprzez skupienie się na innych zajęciach, takich jak praca, czy rozmowa z drugą osobą. Nadmierne rozmyślanie nad daną sytuacją w godzinach wieczornych może przyczyniać się u niektórych osób do wystąpienia bezsenności.

Jakie są cechy charakterystyczne overthinking?

Wymienia się kilka cech charakterystycznych dla overthinking. Są to:

  • Powtarzalność i automatyzm – jest to podstawa nadmiernego rozmyślania o danym wydarzeniu. Choć nie mamy wpływu na automatyzm myśli, można je sprawnie identyfikować i poprzez ich uświadomienie oddziaływać na swoje emocje.
  • Myślenie o przeszłości – overthinking dotyczy przede wszystkim minionych zdarzeń, na które nie mamy już żadnego wpływu.
  • Brak konkretnych rezultatów – nieustanne myślenie o przeszłych wydarzeniach zwykle nie pomaga w podjęciu decyzji i zaangażowaniu w określone działania zmierzające do poprawy sytuacji. Oznacza to, ze nasz cenny czas jest marnowany na myślenie o przeszłości, które powoduje głównie pogorszenie nastroju i brak pozytywnych efektów.

Jakie mogą być konsekwencje overthinking?

Ciągłe myślenie o przykrych zdarzeniach z przeszłości negatywnie wpływa na kontakty interpersonalne i może sprzyjać wycofaniu z życia społecznego. Overthinking powoduje wzmożoną drażliwość, obniżenie nastroju i może wywołać lub nasilić depresję. Nadmierne rozmyślania nad przeszłością mogą również przyczyniać się do wystąpienia lub nasilenia zaburzeń lękowych, które dodatkowo utrudniają codzienną aktywność. Overthinking osłabia koncentrację uwagi i wydajność pracy, dlatego zwykle powoduje trudności w realizacji zadań oraz negatywnie wpływa na relacje ze współpracownikami i przełożonymi. Poza tym overthinking prowadzi do osłabienia zdolności poznawczych wykorzystywanych na potrzeby procesu podejmowania decyzji. Warto podkreślić, że overthinking nie jest uznawany za zaburzenie psychiczne, jednak może prowadzić do wystąpienia lub nasilenia depresji oraz zaburzeń lękowych.

Jakie są przyczyny overthinking?

Overthinking to jeden z mechanizmów radzenia sobie z trudnymi emocjami. Ruminacje zdarzają się każdemu z nas. Czasem odtwarzamy w głowie ostatnią kłótnię z partnerem, innym razem martwimy się o nasze zdrowie, a kiedy indziej roztrząsamy błąd, który ostatnio popełniliśmy w pracy. Nasze myśli są zwykle automatyczne, co oznacza, że ruminacja staje się nawykiem, który trudno jest w pełni kontrolować. Problem z overthinking pojawia się dopiero wtedy, gdy ktoś nadużywa tego sposobu radzenia sobie z emocjami. Nadużywanie ruminacji jest często nawykiem, który można zmienić, jednak wymaga to sporo pracy, czasu, lecz także cierpliwości i wyrozumiałości dla samego siebie. Overthinking jest dużym problemem zwłaszcza dla osób z depresją i zaburzeniami lękowymi. Wskazuje się, że pacjenci z depresją i zaburzeniami lękowymi nie mają wystarczających wewnętrznych zasobów samokontroli, aby zatrzymać negatywne myśli automatyczne. Mówi się również o tym, że osoby, które skarżą się na overthinking mają trudności ze skutecznym odciągnięciem swojej uwagi od bodźców negatywnych.

Jak sobie radzić z overthinking?

Istnieje wiele sposobów na to, aby złagodzić overthinking. Oto kilka z nich:

  • Należy ustalić konkretne ramy czasowe, które pozwolą łatwiej i szybciej podjąć decyzję oraz ograniczyć rozmyślanie na ten temat.
  • Warto zrobić przerwę od nieustannego analizowania różnych sytuacji. Świetnym pomysłem jest spacer, jogging, jazda na rowerze, trening na siłowni, joga, wycieczka górska, czytanie książki, słuchanie audiobooka, półgodzinna drzemka, rozmowa z zaufaną osobą czy majsterkowanie.
  • Warto skupić się na teraźniejszości – myśli należy kierować na to, co dzieje się w chwili obecnej, a nie ku przeszłości, czy przyszłości. Pomoże to zwiększyć efektywność czynności wykonywanych tu i teraz.
  • Medytacja/mindfulness – regularna medytacja/trening uważności
    pozwala się wyciszyć oraz złagodzić objawy lęku i depresji    . Wywiera ona pozytywny wpływ na dobrostan umysłowy. Należy usiąść wygodnie, wyprostować kręgosłup, ściągnąć łopatki i pozostać w tej pozycji przez przynajmniej kilka minut. Warto zamknąć oczy, skupić się na oddechu oraz doznaniach cielesnych i nie identyfikować się z myślami, gdyż one przychodzą i odchodzą. Często już po kilku sesjach medytacyjnych można zaobserwować złagodzenie objawów overthinking.
  • Pomoc psychoterapeutyczna – overthinking nie jest zdeterminowany genetycznie, można nad nim pracować ze specjalistą. Skuteczna może okazać się terapia poznawczo-behawioralna, która pomaga w uzyskaniu kontroli nad sposobem myślenia. Praca z psychoterapeutą poznawczo-behawioralnym pozwoli nauczyć się rozpoznawać i kwestionować automatyczne negatywne myśli, a także zamieniać je na myśli konstruktywne i realistyczne.