Dlaczego warto jeść orzechy włoskie?
Orzechy to grupa produktów spożywczych o wyjątkowym zagęszczeniu substancji odżywczych. Znamy je głównie jako źródło zdrowych tłuszczów, ale to nie koniec ich zalet. Cechą charakterystyczną orzechów włoskich jest ich kształt, przypominający… mózg! Okazuje się, że to skojarzenie jest całkiem celne, ponieważ wśród licznych właściwości orzechów włoskich wymienić można również wspieranie zdrowia mózgu. Orzechy włoskie to nieodłączna część diety śródziemnomorskiej, co jest dla nich doskonałą wizytówką.
Orzechy włoskie – wyjątkowe bogactwo składników
Orzechy włoskie (Juglans regia L.) to wspaniałe źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych, ale nie tylko. 100 g orzechów włoskich zawiera:
- 15,2 g białka,
- 65,2 g tłuszczu,
- 6,7 g błonnika pokarmowego.
Podczas gdy większość orzechów jest bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, orzechy włoskie składają się głównie z wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (47,2 g). Jest to głównie kwas α-linolenowy (omega-3; 9,1 g) i kwas linolowy (omega-6; 38,1 g).
W orzechach włoskich jest sporo witaminy E, steroli oraz liczne polifenole, głównie ellagitaniny. Ellagitaniny są w organizmie hydrolizowane, by uwolnić kwas elagowy, który następnie jest przekształcany przez bakterie jelitowe do urolityny A i B, a następnie do dalszych metabolitów. Ellagitaniny to dobrze znane substancje przeciwzapalne i przeciwutleniające.
Pod względem zawartości polifenoli, orzechy włoskie nie tylko deklasują inne produkty spożywcze, ale i zostawiają w tyle inne rodzaje orzechów. Mają więcej polifenoli niż migdały, orzechy laskowe, pistacje i orzeszki ziemne. Mówiąc precyzyjnie, suma polifenoli mieści się w zakresie od 1576 mg do 2499 mg na 100 g orzechów włoskich. To imponujący wynik.
Kolejne, znaczące składniki orzechów włoskich to selen, foliany, magnez i fosfor, melatonina,
Właściwości zdrowotne orzechów włoskich
Najważniejsze aspekty właściwości tych orzechów to:
- wsparcie dla układu krążenia, poprawa lipidogramu;
- kontrola stanów zapalnych i stresu oksydacyjnego;
- kontrola apetytu;
- ochrona mózgu przed degeneracją;
- ochrona psychiki przed pogorszeniem samopoczucia
Orzechy włoskie, a układ krążenia
Regularne spożycie orzechów ogółem jest wiązane ze wspieraniem układu sercowo-naczyniowego. Podobnie z dostarczaniem odpowiedniej ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym minimum 10 g kwasu linolowego. Orzechy włoskie nie są tutaj wyjątkiem, jednak warto wspomnieć, że w badaniach potwierdzono takie działanie konkretnie dla tego rodzaju orzechów. Wiemy to z meta-analizy 13 badań, w których uczestnicy włączali do swojej diety orzechy włoskie na okres od 4 do 24 tygodni, a same orzechy stanowiły od 10 do 24% kaloryczności ich diety. Wyniki pokazały wyraźną poprawę lipidogramu, głównie dzięki obniżaniu cholesterolu LDL. Dodatkowe obserwacje to poprawa zdolności antyoksydacyjnych i poprawa profilu markerów zapalnych.
Orzechy włoskie, a mózg
Korzyści dla mózgu wynikają głównie z kontroli stanów zapalnych i stresu oksydacyjnego w neuronach. Badania z ekstraktami orzechów włoskich wykazywały właściwość hamowania agregacji Aβ, co miałoby zmniejszać ryzyko rozwinięcia choroby Alzheimera. Sporo mówi się też o redukcji ryzyka demencji starczej ogółem, co pozwala zachować sprawność umysłu na dłużej.
Badacze zauważają, że regularna konsumpcja orzechów zmniejsza ryzyko pojawiania się objawów depresyjnych, jednak szczególną skutecznością na tym polu cieszyły się orzechy włoskie. Osoby na diecie wzbogaconej orzechami włoskimi wykazywały większe zainteresowanie robieniem rzeczy, miały lepszą koncentrację, wyższy poziom energii i mniej poczucia beznadziejności.
Orzechy włoskie, a sytość i sylwetka
W badaniach, w których znaczną część kalorii w diecie dostarczano z orzechów włoskich, obawiano się wzrostu BMI. Jak się okazało, BMI nie tylko nie wzrastało, ale i zyskiwało lekką tendencję spadkową. Jak to się dzieje, skoro orzechy są takie tłuste? Chodzi głównie o sporą zawartość błonnika i to, że orzechy ogółem są mocno sycące. Pomimo dostarczenia sporej ilości kcal z samych orzechów, ogólne spożycie kalorii w ciągu doby nie wzrasta, a dzięki temu, że te orzechy są po prostu zdrowe, mogą się poprawiać parametry metaboliczne, które wpływają na kompozycję sylwetki.
Orzechy włoskie w ramach ogólnej profilaktyki
Za tym przemawia bardzo wysoka wydajność działania przeciwutleniającego i przeciwzapalnego. Wszak większość chorób cywilizacyjnych ma podłoże zapalne, więc stałe dostarczanie z dietą związków pomagających kontrolować zapalenia jest bardzo ważną sprawą. Kontrolowanie stresu oksydacyjnego również jest krytycznym elementem profilaktyki zdrowotnej, gdyż nadmiar wolnych rodników może wyrządzić dotkliwe szkody w organizmie. Zdrowe tłuszcze, witaminy, minerały i wyjątkowo duża ilość polifenoli – to wszystko brzmi jak świetny pakiet ochronny dla zdrowia.
Podsumowanie
Orzechy i nasiona to produkty, które warto jeść regularnie w niewielkich ilościach. Są niesamowicie zdrowe i bardzo gęste odżywczo, a ich właściwości zdrowotne są świetnie udokumentowane. Dotyczy to nie tylko orzechów włoskich – warto je jadać, ale najwięcej korzyści może przynieść naprzemienne stosowanie kilku rodzajów orzechów, by dieta była bardziej zróżnicowana, tak pod względem składu, jak i smaku.
Co ciekawe, wiele badań z orzechami włoskimi przeprowadzana jest na seniorach. Wygląda na to, że dla tej grupy społecznej orzechy włoskie mogą przynosić szczególne korzyści, ze względu na wyjątkowo przyjazny skład i formę – przyjemniej jest chrupać orzechy, niż łykać tabletki. Działanie hamujące stany zapalne w mózgu to także obiecujący mechanizm dla zmniejszania (lub opóźniania) ryzyka demencji starczej.
- Chauhan A, Chauhan V. Beneficial Effects of Walnuts on Cognition and Brain Health. Nutrients. 2020 Feb 20;12(2):550. doi: 10.3390/nu12020550. PMID: 32093220; PMCID: PMC7071526.
- Sánchez-González C, Ciudad CJ, Noé V, Izquierdo-Pulido M. Health benefits of walnut polyphenols: An exploration beyond their lipid profile. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017 Nov 2;57(16):3373-3383. doi: 10.1080/10408398.2015.1126218. PMID: 26713565.
- Banel DK, Hu FB. Effects of walnut consumption on blood lipids and other cardiovascular risk factors: a meta-analysis and systematic review. Am J Clin Nutr. 2009 Jul;90(1):56-63. doi: 10.3945/ajcn.2009.27457. Epub 2009 May 20. PMID: 19458020; PMCID: PMC2696995.