Homocysteina we krwi – jakie są normy?
Prawidłowe stężenie homocysteiny we krwi mieści się między 5 a 15 mikromoli/litr. Tylko po co w ogóle wykonywać badania diagnostyczne sprawdzające poziom homocysteiny we krwi? Otóż jest to parametr, który dużo nam mówi o ryzyku miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych, ale też ryzyku demencji i choroby Azlheimera. Jest to też funkcjonalny marker nasycenia witaminami z grupy B. Dowiedz się więcej o homocysteinie, badaniach diagnostycznych sprawdzających jej poziom i analizie jej stężeń.
- Normy stężenia homocysteiny we krwi
- Przygotowanie do badania homocysteiny
- Jakie stężenia homocysteiny uznajemy za hiperhomocysteinemię?
- Po co badać homocysteinę?
- Cena badania homocysteiny
- Podsumowanie
Normy stężenia homocysteiny we krwi
Stężenia homocysteiny od 5 do 15 mikromoli/litr mieszczą się w normach laboratoryjnych i są uznawane za prawidłowe. Przy takich wynikach większość lekarzy nie podejmie żadnego działania.
Wśród niektórych zwolenników dietetyki klinicznej i medycyny funkcjonalnej panuje jednak przekonanie, że należy dążyć do stężenia poniżej 10, a nawet jeszcze niżej, by mieć całkowitą pewność, że jest wszystko w porządku. Takie przekazanie ma pewne uzasadnienie. W jednym z badań wykazano, że stężenie homocysteiny na poziomie 14 mikromoli na litr, a więc mieszczące się w zakresie referencyjnym, daje dwukrotnie zwiększone ryzyko demencji.
Statystycznie średni poziom homocysteiny jest wyższy u mężczyzn niż u kobiet. Zazwyczaj homocysteina wzrasta też wraz z wiekiem. Te obserwacje korelują w pewien sposób z czynnikami środowiskowymi. Np. mężczyźni statystycznie zjadają więcej mięsa, a większe spożycie białek odzwierzęcych jest wiązane z wyższymi stężeniami homocysteiny. Z wiekiem natomiast pogarsza się trawienie i wchłanianie witaminy b12, która jest bardzo potrzebna do metabolizowania homocysteiny.
Przygotowanie do badania homocysteiny
Wybierając się do laboratorium na badanie homocysteiny, należy być na czczo. Od ostatniego posiłku najlepiej, by minęło 13-14 godzin. Jest to raczej standard w przypadku badań krwi, więc łatwo o tym pamiętać.
Spożycie posiłku, szczególnie zawierającego białko może znacznie wpłynąć na wynik i jego interpretację. Szczególnie obfita dostawa metioniny (aminokwas zawarty w białku) będzie podnosić homocysteinę. Badanie po posiłku lub po obciążeniu metioniną również jest wykonywane, ale ma inny cel i inaczej się je interpretuje. Takie próby wykonuje się by sprawdzić konkretnie sprawność ścieżki transsulfuracji i wywnioskować zaburzenie działania enzymu beta-syntazy cystationinowej lub niedobór witaminy b6.
Jakie stężenia homocysteiny uznajemy za hiperhomocysteinemię?
Każde stężenie powyżej 15 moli na litr oznacza hiperhomocysteinemię. Można ją jednak podzielić jeszcze na 3 stopnie, zależnie od wyniku:
- umiarkowana - 16 do 30 mikromol/l,
- średnia - 31 do 100 mikromol/l,
- ciężka - ponad 100 mikromol/l.
Im większy poziom homocysteiny, tym silniejsza i dotkliwsza degeneracja naczyń krwionośnych.
Po co badać homocysteinę?
Dla przypomnienia homocysteina to aminokwas siarkowy, którego nadmierna kumulacja w organizmie jest toksyczna dla naczyń krwionośnych i zwiększa ryzyko chorób naczyniowych, w tym miażdżycy. Gdy zauważymy nadmierny wzrost homocysteiny, to oznacza jakieś zaburzenia na którejś ze ścieżek jej metabolizmu – remetylacji lub transsulfuracji. Zaburzenia obu ścieżek są bardzo nieprzyjemne dla zdrowia.
Upośledzenie procesu remetylacji homocysteiny do metioniny zmniejsza dostępność S-adenozylometioniny (SAMe). Jako że SAMe uczestniczy w ogromnej ilości różnych reakcji w organizmie w roli donora grup metylowych, konsekwencje jej niedoboru są rozległe. Pogarsza się wtedy m.in. zdolność do metylacji DNA, RNA i białek.
Osłabienie procesu transsulfuracji również nam nie sprzyja, ponieważ w tym procesie tworzony jest m.in. glutation, czyli nasz główny endogenny przeciwutleniacz.
Okresowe badanie homocysteiny pozwala w porę wychwycić problem jeszcze zanim dojdzie do poważnych zmian. Zauważając niepokojące tendencje w stężeniach homocysteiny, można rozszerzyć diagnostykę dla bardziej precyzyjnego zdefiniowania problemu, a także wdrożyć zmiany w diecie i odpowiednią suplementację. Przy hiperhomocysteinemii bardzo przydatny jest aktywny kompleks witamin z grupy B oraz trimetyloglicyna (TMG).
Cena badania homocysteiny
W ramach profilaktyki badanie homocysteiny wykonuje się na własny rachunek, nie jest ono refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Lekarze rzadko zlecają to badanie w ramach profilaktyki. W znanych, komercyjnych laboratoriach cena badania stężenia homocysteiny we krwi mieści się w zakresie 50-100 zł.
Podsumowanie
Norma homocysteiny wynosi 5-15 mikromoli na litr, jednak nie każdy się z nią zgadza. Część ekspertów uważa, że najlepiej jest utrzymywać homocysteinę we krwi poniżej 10. Warto okresowo wykonywać badanie homocysteiny, by móc zauważyć nieprawidłowości jeszcze zanim pojawią się zauważalne objawy. Badanie homocysteiny we krwi to cenny element rozsądnej profilaktyki zdrowotnej.