Izolat białka - wszystko na jego temat

Odżywki białkowe należą do produktów, po które chętnie sięgają osoby uprawiające sport wyczynowo, jak i rekreacyjnie, a już zwłaszcza w celu zwiększenia masy mięśniowej. Jednym z najbardziej popularnych rodzajów odżywek białkowych wśród sportowców jest izolat białka serwatkowego. Dowiedzmy się, czym jest izolat białka i jakie korzyści wynikają z jego stosowania.

• Co to jest izolat białka?
• Jak powstaje izolat białek?
• Izolat białka – charakterystyka
• Izolat białka – jakie daje korzyści jego stosowanie?
• Izolat białka – dla kogo?
• Izolat białka - przeciwwskazania

Co to jest izolat białka?

Izolat białka serwatkowego (Whey Protein Isolate – WPI) to produkt w proszku, który charakteryzuje się bardzo wysoką zawartością białka na poziomie 85-90% oraz jednocześnie niewielką zawartością węglowodanów (zwykle do 1%) i tłuszczów (zazwyczaj do 0,5%). Odżywka białkowa na bazie izolatu białka serwatkowego jest droższa niż koncentrat białek serwatkowych (WPC), z uwagi na wyższą zawartość białka w produkcie. Izolat białka serwatkowego oprócz występowania w formie sproszkowanej odżywki białkowej, jest również często dodawany do takich produktów dla sportowców, jak batony białkowe, desery i koktajle gotowe do spożycia po zalaniu wodą lub mlekiem. Ponadto w ostatnich latach coraz większa liczba producentów żywności wzbogaca swoje produkty spożywcze w izolat białka serwatkowego, m.in.: płatki śniadaniowe, jogurty, desery mleczne oraz batony proteinowe.

Jak powstaje izolat białek?

Izolat białka serwatkowego otrzymuje się przez zagęszczanie i oczyszczanie koncentratu białka serwatkowego, aby zmniejszyć zawartość węglowodanów (laktozy) i tłuszczu mlecznego w serwatce. Proces zagęszczania i oczyszczania koncentratu białka serwatkowego przeprowadza się z wykorzystaniem metody separacji membranowej lub wymiany jonowej. Izolat białka serwatkowego uważany jest za produkt o najwyższej czystości i koncentracji białka, gdyż zawiera przynajmniej 85% białka i zazwyczaj mniej niż 1% laktozy oraz tłuszczów.

Izolat białka – charakterystyka

Izolat białka serwatkowego charakteryzuje się wysoką zawartością aminokwasów niezbędnych dla człowieka, w tym aminokwasów rozgałęzionych (BCAA), do których zalicza się leucynę, izoleucynę i walinę. Poza tym izolat białka serwatkowego jest dobrym źródłem wapnia i potasu. Jedna porcja (30 g) odżywki białkowej na bazie izolatu białek serwatkowych dostarcza przeciętnie 26 g białka, 0,6 g węglowodanów (cukru mlecznego) i 0,2 g tłuszczu oraz około 110 kcal. Odżywka białkowa na bazie izolatu białek serwatkowych charakteryzuje się dużą wartością biologiczną, wysoką strawnością i łatwą przyswajalnością. Izolat białka serwatkowego jest doskonałą opcją dla osób uprawiających sport rekreacyjnie i wyczynowo, z uwagi na wysoką zawartość leucyny oraz szybką kinetykę trawienia i wchłaniania aminokwasów o rozgałęzionym łańcuchu bocznym.

Izolat białka – jakie daje korzyści jego stosowanie?

Odżywki białkowe (w tym izolat białka serwatkowego) zostały zaklasyfikowane przez Australijski Instytut Sportu do kategorii A, w której znajdują się wyłącznie substancje o dobrze udokumentowanym działaniu w sporcie. Z przeprowadzonych badań jasno wynika, że częste używanie odżywki białkowej na bazie izolatu białek serwatkowych prowadzi do zwiększenia masy i siły mięśniowej, a już zwłaszcza u osób regularnie trenujących siłowo. Izolat białka serwatkowego skutecznie stymuluje proces syntezy białek mięśni szkieletowych (MPS), głównie ze względu na wysoką zawartość leucyny oraz pozostałych aminokwasów niezbędnych dla człowieka. W dotychczasowych badaniach wykazano, iż regularne włączanie do diety odżywki białkowej na bazie izolatu białek serwatkowych wywiera pozytywny wpływ na skład ciała, stymulując wzrost beztłuszczowej masy ciała i jednocześnie zmniejszając masę tłuszczową, obwód talii oraz wskaźnik BMI, szczególnie u osób systematycznie trenujących siłowo i długotrwale przestrzegających dobrze zbilansowanej diety. Ponadto stosowanie izolatu białka serwatkowego nasila procesy anaboliczne w organizmie człowieka i znacznie przyspiesza tempo regeneracji powysiłkowej po intensywnych ćwiczeniach siłowych. Oprócz tego uzupełnianie diety odżywką białkową na bazie izolatu białka serwatkowego może obniżać stężenie glukozy we krwi, hamować apetyt i zwiększać uczucie sytości, jak również przeciwdziałać wystąpieniu sarkopenii (utracie masy, siły i mocy mięśni szkieletowych wraz z wiekiem) oraz łagodzić objawy kacheksji nowotworowej.

Izolat białka – dla kogo?

Izolat białek serwatkowych dobrze sprawdzi się w przypadku wszystkich osób regularnie trenujących na siłowni w celu rozwoju masy i siły mięśniowej, u których występuje zwiększone zapotrzebowanie na białko. Po izolat białka serwatkowego mogą również z powodzeniem sięgać osoby chcące schudnąć i utrzymać wysoką sytość pomiędzy posiłkami. Poza tym ze względu na to, iż izolat białka serwatkowego zawiera niewielką ilość laktozy, jest on bezpiecznym produktem dla wszystkich osób z nietolerancją laktozy i schorzeniami przewodu pokarmowego, takimi jak zespół jelita nadwrażliwego (IBS), zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) oraz nieswoiste choroby zapalne jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego). Stosowanie odżywki białkowej na bazie izolatu białka serwatkowego może być również niezwykle pomocne w regeneracji skóry, odbudowie tkanek i gojeniu ran po zabiegach chirurgicznych, a także w przypadku niedożywienia białkowo-kalorycznego związanego z zaburzeniami żucia i połykania oraz brakiem apetytu. Izolat białka serwatkowego może być stosowany w postaci klasycznego szejka po treningu siłowym, lecz także doskonale sprawdzi się jako dodatek do porannej owsianki lub jaglanki oraz owocowego koktajlu mlecznego.

Izolat białka - przeciwwskazania

Zasadniczym przeciwwskazaniem do stosowania izolatu białka serwatkowego jest stwierdzona alergia na białka mleka krowiego. Ponadto regularne używanie odżywki białkowej na bazie izolatu białka serwatkowego może u niektórych osób nasilać zmiany trądzikowe na twarzy i tułowiu. Jako alternatywę dla izolatu białka serwatkowego można wówczas zastosować hydrolizat białka serwatkowego (WPH), izolat białek wołowych, izolat białka sojowego lub izolat białka grochu.

• Duarte NM, Cruz AL, Silva DC, et al.: Intake of whey isolate supplement and muscle mass gains in young healthy adults when combined with resistance training: a blinded randomized clinical trial (pilot study). J Sports Med Phys Fitness. 2020 Jan;60(1):75-84.

• Cereda E, Turri A, Klersy C, et al.: Whey protein isolate supplementation improves body composition, muscle strength, and treatment tolerance in malnourished advanced cancer patients undergoing chemotherapy. Cancer Med. 2019 Nov;8(16):6923-6932.

• Hoffman JR, Falvo MJ.: Protein - Which is Best? J Sports Sci Med. 2004 Sep 1;3(3):118-30.

• Lynch HM, Buman MP, Dickinson JM, et al.: No Significant Differences in Muscle Growth and Strength Development When Consuming Soy and Whey Protein Supplements Matched for Leucine Following a 12 Week Resistance Training Program in Men and Women: A Randomized Trial. Int J Environ Res Public Health. 2020 May 29;17(11):3871.

• Banaszek A, Bumm TGP, Nowotny B, et al.: The Effects of Whey vs. Pea Protein on Physical Adaptations Following 8-Weeks of High-Intensity Functional Training (HIFT): A Pilot Study. Sports (Basel). 2019 Jan 4;7(1):12.