Kanna – co to jest i jakie ma właściwości?
Afrykańskie rośliny nie są tak popularne w prozdrowotnej suplementacji, jak te azjatyckie. Są jednak wśród nich perełki, których właściwości robią duże wrażenie. Jedną z takich gwiazd jest ziele Kanna, które przez tysiąclecia rozjaśniało umysły i poprawiało nastroje afrykańskich łowców i zbieraczy. Obecnie nie trzeba być ani łowcą, ani zbieraczem, gdyż suplementy Kanna są dostępne dla każdego. Badania z udziałem tej rośliny dają bardzo obiecujące wyniki, a w ostatniej dekadzie ich ilość znacznie się powiększyła. W tym artykule przestudiujemy najważniejsze właściwości Kanna. Przeczytaj do końca!
Kanna – co to jest?
Kanna to zwyczajowa nazwa rośliny Sceletium tortuosum. Jest to sukulent naturalnie występujący w Południowej Afryce. Tam też ma bogatą historię stosowania wśród afrykańskich plemion, głównie San i Khoikhoi. Tamtejsi łowcy-zbieracze stosowali liście Kanna do poprawy samopoczucia, kontroli emocji i lęków oraz by poprawić koncentrację. Nie minie się z prawdą, gdy powiemy, że Kanna pełniła dla nich rolę adaptogenu.
Tradycyjnie Kanna stosowano głównie żując jej liście. Jedna z alternatywnych nazw tej rośliny to Kougoed, co oznacza „coś do żucia”. Nie jest to jednak jedyna metoda przyjęcia, ponieważ używano też nalewek, naparów, a okazjonalnie też ją palono. Obecnie znacznie popularniejsze są kapsułkowane ekstrakty.
Właściwości Kanna
Właściwości zdrowotne Kanna, jak i jej mechanizmy działania są unikalne. Ciężko jest znaleźć drugą substancję, która mogłaby się pochwalić taką kombinacją działań. Dzięki temu również jej praktyczne efekty są imponujące.
Poprawa nastroju poprzez imitowanie działania antydepresantów
Lepsze samopoczucie to główny efekt przyjmowania Kanna. Odpowiada za to kombinacja dwóch mechanizmów:
- hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny,
- hamowanie fosfodiesteraz-4 (PDE4).
Być może uznasz, że ten pierwszy brzmi znajomo. Jest to mechanizm działania najpopularniejszych antydepresantów, czyli leków z grupy SSRI. W ten sposób i SSRI, i Kanna zwiększają dostępność serotoniny w przestrzeniach synaptycznych. Jak być może wiesz, serotonina potocznie nazywana jest molekułą szczęścia.
Są w literaturze fachowej doniesienia, że farmakologiczne inhibitory PDE4 mają lekkie działanie antydepresyjne. Z drugiej strony, SSRI mają tendencję do nasilania działania PDE4, przez co z czasem mogą same zmniejszać swoją efektywność.
Kanna, jako substancja będąca jednocześnie SSRI i inhibitorem PDE4, stanowi świetną kombinację mechanizmów działania, a zarówno badania na zwierzętach, jak i kliniczne na ludziach potwierdzają jej potencjał przeciwlękowy, antystresowy i poprawiający samopoczucie.
Wpływ na sprawność umysłu
Wspomniany wcześniej mechanizm hamowania PDE4 jest głównym powodem działania prokognitywnego Kanny. Już w afrykańskiej tradycji ceniono Kanna nie tylko za redukowanie stresu i możliwość lepszej kontroli emocji, ale i za możliwość lepszego skupienia uwagi na wykonywanych zadaniach, np. na polowaniu.
Przeprowadzono badanie, w którym przed i po przyjęciu ekstraktu Kanna (25 lub 50 mg) wykonywano badanie EEG podczas angażujących umysłowo zadań. Zauważono, że już jednorazowa dawka w porównaniu do placebo dawała obraz aktywności mózgu wskazujący na lepsze skupienie uwagi i zapamiętywanie.
Działanie adaptogenne i redukujące zmęczenie
Afrykańskie plemiona zbieracko-łowieckie stosowały Kanna w czasie wielotygodniowych wędrówek, by zmniejszyć odczucie zmęczenia, głodu i pragnienia oraz ogólnie wzmocnić swoje organizmy w ekstremalnym, pustynnym klimacie. Obecnie jej działanie adaptogenne wykorzystuje się głównie do łagodzenia stresu emocjonalnego/psychologicznego.
Suplement dla kochanków
Niektórzy stosują Kanna jako afrodyzjak. W tym kontekście jednak Kanna ma bardziej działanie pośrednie. Bezpośrednio wywoływać popęd może w jedynie minimalnym stopniu, a jej moc drzemie w zdolności do redukcji stresu i poprawie nastroju, rozluźnienia oraz zmniejszeniu zahamowań.
Czy coś jeszcze?
Choć wszyscy skupiamy się głównie na tym, jak Kanna wpływa na mózg, to zawarte w niej alkaloidy mają szersze działanie. Z badań wiadomo, że działają m.in. przeciwzapalnie, przeciwutleniająco, cytoprotekcyjnie i przeciwdrobnoustrojowo. W tradycji znane jest zastosowanie Kanna na bóle brzucha i zębów.
Kanna jako suplement diety
W suplementach diety stosowane są zazwyczaj ekstrakty Sceletium tortuosum. Te lepszej jakości mają wyszczególniony nie tylko wskaźnik DER (drug extraction ratio), ale też procentową standaryzację na mesembrynę. Dobrej jakości suplementy standaryzowane są na minimum 2% mesembryny.
Dawkowanie suplementów z Kanna
W przypadku ekstraktów o solidnej standaryzacji (>2% mesembryny) najczęściej stosuje się dawki w zakresie 25-100 mg dziennie. Dawkę dzienną najlepiej dzielić na dwie porcje – rano i po południu.
Możliwe jest też stosowanie Kanna doraźnie. Zależnie od wrażliwości stosowane są pojedyncze dawki 25-50 mg ekstraktu.