Kiedy najlepiej ćwiczyć? - trening rano czy wieczorem
Nie ulega żadnej wątpliwości, że regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych wywiera prozdrowotny wpływ na organizm człowieka. Wiele osób uprawiających sport często zastanawia się jednak nad tym, kiedy najlepiej ćwiczyć – rano, czy wieczorem, aby uzyskać największe korzyści. Okazuje się jednak, że nie tylko pora treningu jest tematem licznych dyskusji w branży fitness, lecz także to, kiedy lepiej ćwiczyć przed, czy po jedzeniu. Przekonajmy się zatem, co mówią na ten temat badania naukowe.
- Dlaczego warto ćwiczyć?
- Kiedy najlepiej ćwiczyć - trening rano czy wieczorem?
- Czy lepiej ćwiczyć przed, czy po jedzeniu?
Dlaczego warto ćwiczyć?
Na samym wstępie warto podkreślić, że niezależnie od tego, czy ćwiczenia są wykonywane rano, czy wieczorem, bardzo wskazane jest, aby przede wszystkim wyrobić w sobie nawyk do systematycznego uprawiania ulubionej dyscypliny sportu. Wyniki licznych badań jasno pokazują, że regularne podejmowanie aktywności fizycznej zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe, otyłość, cukrzycę typu 2, nowotwory (zwłaszcza raka jelita grubego i raka piersi), schorzenia neurodegeneracyjne oraz depresję. Regularna aktywność fizyczna zwiększa siłę mięśniową, wydolność fizyczną i krążeniowo-oddechową oraz poprawia gęstość mineralną kości, funkcje poznawcze i jakość snu, jak również zapobiega upadkom. Dobrze jest zatem znaleźć przynajmniej kilka razy w tygodniu choćby 30 minut na ulubioną aktywność fizyczną, która jak już dobrze wiemy niesie za sobą szereg korzyści zdrowotnych.
Kiedy najlepiej ćwiczyć - trening rano czy wieczorem?
Kiedy najlepiej ćwiczyć? Jest to pytanie, które nurtuje dziś nadal wielu miłośników aktywności fizycznej oraz osób chcących schudnąć i zadbać o swoje zdrowie. Z aktualnych badań wynika, że zarówno trening poranny, jak i trening wieczorny skutecznie przyczynia się do zmniejszenia masy ciała i zawartości tkanki tłuszczowej oraz poprawy wytrzymałości krążeniowo-oddechowej i siły mięśniowej. Poranne, jak i wieczorne ćwiczenia mają także korzystny wpływ na subiektywną jakość snu, senność w ciągu dnia i jakość życia związaną ze zdrowiem. U niektórych osób poranny trening, a już zwłaszcza o wysokiej intensywności może skutkować wzmożonym poczuciem zmęczenia w ciągu dnia oraz zmniejszoną spontaniczną aktywnością fizyczną w pozostałej części doby. Sugeruje się także, że w przypadku niektórych osób, pora pójścia spać może być wcześniejsza, gdy trening jest wykonywany rano (większe zmęczenie w ciągu dnia), zaś może się ona opóźnić, gdy trening odbywa się wieczorem (pobudzenie organizmu wysiłkiem fizycznym). Pomimo tego, iż trening wykonany w godzinach porannych pozwala poświęcić czas na życie towarzyskie oraz inne zajęcia w godzinach wieczornych, to jednak długotrwałe utrzymanie motywacji do bardzo wczesnego wstawania, aby zdążyć zrobić trening przed pracą może być dla pewnej części ludzi dorosłych trudne. Z pewnością ciężko jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, kiedy najlepiej ćwiczyć. Wpływ na to ma szereg czynności obowiązkowych i związanych z czasem wolnym (m.in.: szkoła, studia, praca, rodzina, zajęcia językowe, kursy i szkolenia, hobby), a także takie czynniki, jak specyfika wysiłku fizycznego oraz osobowość i temperament danej osoby. Niemniej jednak warto podkreślić, że zarówno w przypadku budowy masy mięśniowej, jak i redukcji tkanki tłuszczowej dobrze sprawdzi się trening poranny oraz trening wieczorny. Zdecydowanie ważniejszym czynnikiem niż pora treningu jest jego regularność. Porę treningu warto zatem indywidualnie dopasować do swoich potrzeb.
Czy lepiej ćwiczyć przed, czy po jedzeniu?
Ćwiczenia przed jedzeniem
Kolejnym dylematem, które spędza sen z powiek wielu osobom trenującym i chcącym schudnąć jest to, kiedy lepiej ćwiczyć przed, czy po jedzeniu. Trening rano na czczo, czyli 8–12 godzin po spożyciu ostatniego posiłku, jest bardzo często wybieranym sposobem na utratę nadmiernej masy ciała, a już zwłaszcza bieganie. Liczna grupa osób wiąże duże nadzieje z regularnym wykonywaniem treningu na czczo, gdyż organizm utlenia wówczas nawet 30% więcej energii z tłuszczu. Jednakże kwasy tłuszczowe spalane w czasie treningu na czczo nie muszą pochodzić tylko i wyłącznie z tkanki tłuszczowej, lecz także ze zgromadzonych w mięśniach triacylogliceroli. Szacuje się, że około 50% kwasów tłuszczowych spalanych w trakcie wykonywanych ćwiczeń pochodzi z triacylogliceroli wewnątrzmięśniowych u osób początkujących, zaś nawet 80% u osób wytrenowanych. W świetle aktualnych dowodów naukowych, ćwiczenia na czczo raczej nie powinny przynosić dodatkowych korzyści pod względem redukcji tkanki tłuszczowej, w porównaniu z ćwiczeniami po jedzeniu. Warto dodać, że niektóre osoby regularnie trenujące na czczo, po całej nocy bez jedzenia mogą być bardziej narażone na hipoglikemię, kontuzję, utratę masy mięśniowej i spadek wydolności fizycznej, a także obniżenie odporności organizmu i złe samopoczucie. Nie jest łatwo udzielić odpowiedzi na pytanie, kiedy lepiej ćwiczyć przed, czy po jedzeniu. Trening na czczo doskonale sprawdzi się u osób, które lubią trenować na pusty żołądek i zwykle wykonują ćwiczenia o niskiej intensywności, nieprzekraczające łącznie 60 minut.
Ćwiczenia po posiłku
Trening po posiłku jest świetną opcją dla wszystkich osób, które źle znoszą treningi na czczo i wyraźnie czują, że brakuje im energii do ćwiczeń, gdy nie zjedli odpowiednio wcześniej sycącego posiłku. Poza tym spożycie pełnowartościowego posiłku pozwala wyraźnie zwiększyć intensywność wykonywanych ćwiczeń, co ma duże znaczenie dla wszystkich osób uprawiających dyscypliny sportu, których specyfika wysiłku wiąże się z dużą intensywnością. Aby znaleźć swoją własną odpowiedź na pytanie, kiedy najlepiej ćwiczyć, osoby rekreacyjnie uprawiające sport powinny przetestować obydwa sposoby (trening przed i po jedzeniu), a następnie wsłuchać się w swój organizm i jego potrzeby.
- Hackett D, Hagstrom A.: Effect of Overnight Fasted Exercise on Weight Loss and Body Composition: A Systematic Review and Meta-Analysis. J Funct Morphol Kinesiol. 2017;2(4):43.
- Küüsmaa-Schildt M, Liukkonen J, Vuong MK, et al.: Effects of morning vs. evening combined strength and endurance training on physical performance, sleep and well-being. Chronobiol Int. 2019 Jun;36(6):811-825.
- Saidi O, Colin E, Rance M, et al.: Effect of morning versus evening exercise training on sleep, physical activity, fitness, fatigue and quality of life in overweight and obese adults. Chronobiol Int. 2021 Nov;38(11):1537-1548.
- Moholdt T, Parr EB, Devlin BL, et al.: The effect of morning vs evening exercise training on glycaemic control and serum metabolites in overweight/obese men: a randomised trial. Diabetologia. 2021 Sep;64(9):2061-2076.
- Blankenship JM, Rosenberg RC, Rynders CA, et al.: Examining the Role of Exercise Timing in Weight Management: A Review. Int J Sports Med. 2021 Oct;42(11):967-978.
- Creasy SA, Wayland L, Panter SL, et al.: Effect of Morning and Evening Exercise on Energy Balance: A Pilot Study. Nutrients. 2022 Feb 15;14(4):816.