Koenzym Q10 a choroby neurodegeneracyjne – jakie są zależności?
Mózg obejmuje średnio 2% masy ciała, jednak konsumuje aż 20% zużywanej przez nie energii. Duże zapotrzebowanie energetyczne sprawia, że każde zaburzenie metaboliczne może odbić się na zdrowiu i sprawności mózgu. Pogorszenie pracy tego organu to nic przyjemnego – będzie dokuczać każdemu z nas. Niezależnie czy pracujemy umysłowo, czy chcemy być błyskotliwi podczas pogawędek, czy chcemy po prostu czuć się dobrze i pełni wigoru – mózg potrzebuje koenzymu Q10. Jego niedobór zwiększa ryzyko chorób neurodegeneracyjnych i demencji. W tym artykule omówimy jak konkretnie koenzym Q10 wpływa na układ nerwowy i jak można tę wiedzę wykorzystać w praktyce.
- Właściwości koenzymu Q10 dla mózgu
- Koenzym Q10 a choroby neurodegeneracyjne – działanie neuroprotekcyjne
- Podsumowanie
Właściwości koenzymu Q10 dla mózgu
Koenzym Q10 może pomagać w utrzymaniu sprawności mózgu. Jego działanie polega na utrzymywaniu sprawnych dostaw energii dla neuronów. Uczestnicząc w procesie oddychania komórkowego, Q10 przyczynia się do produkcji ATP, czyli wysokoenergetycznych cząsteczek stanowiących paliwo dla komórek, również nerwowych.
Dla zdrowia mózgu potrzebne jest też stałe trzymanie stanów zapalnych pod kontrolą. Ostre, fizjologiczne stany zapalne są dobre, ponieważ pomagają nam w walce z bieżącymi niebezpieczeństwami, jednak chroniczny stan zapalny o niskim nasileniu potrafi być niezwykle degenerujący, szczególnie dla układu nerwowego. Koenzym Q10 na różne sposoby wpływa na przebieg reakcji zapalnych. Wpływa na ekspresję odpowiednich genów, zapewnia energię dla aktywacji komórek immunologicznych itp.
Koenzym Q10 a choroby neurodegeneracyjne – działanie neuroprotekcyjne
Choroby neurodegeneracyjne dotykają w większości seniorów, jednak ich przyczyny pojawiają się na dużo wcześniejszych etapach życia. Stres oksydacyjny, dysfunkcje mitochondriów, stany zapalne tkanki nerwowej – to najpopularniejsze czynniki leżące u podstaw neurodegeneracji.
Naukowcy zauważyli, że różne choroby neurodegeneracyjne są powiązane z niższym poziomem koenzymu Q10 w surowicy, co wskazuje na niższą zdolność przeciwutleniającą, co z kolei prowadzi do większych uszkodzeń oksydacyjnych i śmierci komórek. Zatem ocena poziomu koenzymu Q10 w surowicy może być przydatna do przewidywania rozwoju różnych chorób neurodegeneracyjnych, takich jak demencja.
W badaniach in vitro zauważano, że koenzym Q10 pełni funkcję neuroprotekcyjną, ponieważ jest w stanie stabilizować błonę mitochondrialną, gdy komórki nerwowe doświadczają stresu oksydacyjnego. Dzięki temu zmniejszają się dysfunkcje i ryzyko śmierci komórek, co jest charakterystyczne dla chorób neurodegeneracyjnych.
Na modelach zwierzęcych zauważono, że stosowanie koenzymu Q10 przyczynia się do ochrony komórek przed uszkodzeniem oksydacyjnym w modelu choroby Parkinsona oraz zmniejsza blaszki beta-amyloidu w modelu choroby Alzheimera. W niektórych badaniach klinicznych przeprowadzanych na pacjentach z chorobami neurodegeneracyjnymi koenzym Q10 był w stanie poprawić codzienne funkcjonowanie lub opóźnić pogorszenie ich stanu.
Wpływ na gospodarkę energetyczną, redukcję stresu oksydacyjnego i potencjał neuroprotekcyjny to powody, dla których koenzym Q10 jest powszechnie włączany do planów suplementacyjnych ukierunkowanych na spowolnienie starzenia się organizmu.
Podsumowanie
Neuroprotekcyjne właściwości koenzymu Q10 były zauważane w wielu badaniach na zwierzętach i hodowlach komórkowych. Konieczne jest przeprowadzenie dobrej jakości badań na dużych grupach ludzi, jednak już teraz stosowanie koenzymu Q10 dla zachowania zdrowia mózgu zdobywa coraz większą popularność. Koenzym Q10 wspiera funkcjonowanie organów o największej aktywności metabolicznej, a mózg czerpie z jego działania pełnymi garściami.
Właściwości koenzymu Q10 można wykorzystać do profilaktyki zdrowotnej, by zmniejszyć ryzyko chorób neurodegeneracyjnych oraz objawów wynikających ze stanów zapalnych mózgu i nadmiernego stresu oksydacyjnego.