Korzyści stosowania kofeiny – jakie są efekty?
Kofeina jest głównym składnikiem bardzo zdrowego napoju, jakim jest kawa. Niegdyś kawa i kofeina miały reputację szkodliwych używek, jednak wyniki licznych badań naukowych mówią co innego i ujawniają ogrom korzyści z uwzględniania ich w swoim menu. Kofeina w formie suplementu diety również ma interesujące właściwości, głównie dla sportowców, osób pracujących umysłowo oraz tych, którzy walczą z nadprogramowymi kilogramami. Zróbmy sobie zatem mały przegląd najważniejszych właściwości kofeiny.
- Korzyści ze stosowania kofeiny
- Kto najbardziej skorzysta na stosowaniu kofeiny?
- Bezpieczne dawki kofeiny
Korzyści ze stosowania kofeiny
Umiarkowane spożycie kofeiny może przynieść wiele korzyści, a niektóre są odczuwalne natychmiastowo. Sprawdźmy, jakie właściwości dla zdrowia ma kofeina.
Błyskawiczna redukcja senności i boost umysłowy
Kofeina ma wyjątkową właściwość – blokuje aktywność neurotransmitera wywołującego senność (adenozyny). Dzięki podobieństwu struktur obu substancji kofeina przyłącza się do receptorów adenozyny w mózgu i po prostu zajmuje jej miejsce. Pośrednio w ten sposób kofeina wpływa na większy wyrzut neuroprzekaźników pobudzających: noradrenaliny i glutaminianu, częściowo też dopaminy.
Wsparcie metabolizmu
Szczególnie duże dawki kofeiny wpływają na kilka procesów metabolicznych, które mogą wspomagać odchudzanie. Nic dziwnego, że kofeina jest głównym i najczęstszym składnikiem spalaczy tłuszczu. Kofeina zwiększa aktywność HSL (lipaza hormonozależna). To dzieje się za sprawą hamowania aktywności fosfodiesteraz, a co za tym idzie zwiększania dostępności cAMP w komórkach. Cała ta kaskada zdarzeń skutkuje sprawniejszą lipolizą i uwalnianiem kwasów tłuszczowych ze zmagazynowanego w ciele tłuszczu.
Lepsze osiągi sportowe
Działanie ergogeniczne kofeiny jest dobrze znane wśród sportowców. Przyjęcie kofeiny przed treningiem skutecznie zwiększa możliwości treningowe i pozwala wygenerować silniejszy bodziec treningowy – trenować szybciej, ciężej lub dłużej. Dzieje się to zarówno za sprawą opóźnienia odczuwania zmęczenia, jak i m.in. wpływu na wewnątrzkomórkowy wapń. W ten sposób kofeina wpływa na produkcję tlenku azotu (lepsza dostawa substancji odżywczych do mięśni) oraz może modulować funkcje nerwowo-mięśniowe i wpływać na wzmocnienie siły skurczu mięśniowego.
Poprawa nastroju
Gdy kofeina dostaje się do mózgu, wywołuje całą kaskadę zdarzeń biochemicznych. Wpływa na aktywność wielu neuroprzekaźników, które wpływają na samopoczucie. Wielu z nas doskonale odczuwa to działanie w praktyce, umilając sobie dzień filiżanką kawy. O ile kofeina nie jest nadużywana i stosuje się ją w niskich lub umiarkowanych dawkach dziennych, to jej wpływ na nastrój jest zauważalny przez długi czas.
Profilaktyka chorób neurodegeneracyjnych
Wiele badań przedklinicznych i klinicznych analizowało wpływ kofeiny na choroby Parkinsona i Alzheimera. Dotyczyły one zarówno stosowania kofeiny w trakcie choroby, by złagodzić objawy, jak i wpływu stosowania kofeiny na profilaktykę. W obu przypadkach efekty były obiecujące. Badania pokazały, że stosowanie kofeiny zauważalnie zmniejsza ryzyko Alzheimera i Parkinsona, co wskazuje na jej działanie neuroprotekcyjne.
Kto najbardziej skorzysta na stosowaniu kofeiny?
Zdecydowanie będą to sportowcy. W przypadku uprawiania sportu można skorzystać z najszerszego spektrum właściwości kofeiny. Co więcej, wrażliwość na działanie ergogeniczne (poprawiające osiągi sportowe) nie spada tak szybko, jak na działanie energetyzujące. Nawet przy nawykowym stosowaniu kofeiny, jej wpływ na kondycję sportową jest ciągle zauważany.
Ogrom korzyści z kofeiny czerpią także osoby pracujące i to bez różnicy, czy jest to praca fizyczna, czy umysłowa. Niemalże każdy rodzaj aktywności zawodowej może być wsparty działaniem kofeiny. Warto jednak pamiętać, że najlepsze efekty dla jasności umysłu daje kofeina stosowana jedynie doraźnie lub gdy zwiększamy jej dawkę tylko przed aktywnością umysłową, a na co dzień utrzymując jej niskie spożycie.
Bezpieczne dawki kofeiny
Według aktualnych rekomendacji dla suplementów diety, pojedyncza porcja kofeiny w suplemencie nie może być większa niż 200 mg. W skali całego dnia natomiast nie powinna być przekroczona ilość 400 mg.
Niektórzy stosują większe dawki w ciągu dnia, choć gdy jest to praktykowane przewlekle, to nie każdy będzie to dobrze tolerował. Na większe dawki decydują się głównie osoby, które od długiego czasu piją dużo kawy i mają obniżoną wrażliwość na jej działanie, a czasem także sportowcy poszukujący jak najsilniejszego bodźca przed treningiem. Wrażliwość na działanie kofeiny spada, ponieważ przy przesadnej ekspozycji na jej działanie, zwiększa się ilość receptorów adenozynowych w mózgu. Gdy to nastąpi, to ta sama dawka kofeiny nie jest w stanie dać tego samego efektu co wcześniej.