Nattokinaza - naturalny enzym dla zdrowia serca i naczyń krwionośnych
Choroby serca i układu krążenia to najczęstsza przyczyna śmierci. Czy można temu zapobiec? Często tak, gdyż wiele z tych śmiertelnych chorób ma podłoże cywilizacyjne – wynikają z nowoczesnego, wygodnego stylu życia i wielu zaniedbań. Przy stale pogarszających się statystykach, nic dziwnego, że coraz mocniej wzrasta też zainteresowanie profilaktyką. Dla zdrowego krążenia warto jest regularnie się ruszać, zdrowo odżywiać, ale też przydają się niektóre suplementy diety. Nattokinaza jest jednym z tych suplementów, które wyjątkowo sprzyjają kwestiom kardiologicznym. Być może to dzięki niej Japończycy żyją tak długo?
- Czym jest nattokinaza?
- Zdrowotne właściwości nattokinazy
- Nattokinaza w suplementacji
- Czy nattokinaza ma skutki uboczne?
- Podsumowanie
Czym jest nattokinaza?
Nattokinaza to naturalny enzym (proteaza serynowa) występujący w japońskiej potrawie o nazwie natto. Natto to charakterystyczne danie przygotowywane z fermentowanych nasion soi. W kulturze japońskiej natto znane jest od tysięcy lat. Enzym nattokinaza wytwarzana jest podczas fermentacji soi przez bakterie z rodzaju Bacillus subtilis. Natto, między innymi za sprawą występowania w nim nattokinazy i witaminy K2, uznawane jest za potrawę wyjątkowo przyjazną dla układu krążenia. Japończycy cieszą się na ogół dobrym zdrowiem i długim życiem, a wiele osób wierzy, że obecność natto w jadłospisie mocno się do tego przyczynia.
Zainteresowanie nattokinazą zaistniało w 1980 roku gdy Hiroyuki Sumi, japoński badacz z Chicago University Medical School, odkrył, że natto może rozpuszczać sztuczną fibrynę. Sumi i jego zespół wyekstrahowali z natto enzym, który rozkłada fibrynę i nazwał go nattokinazą. Od tamtej pory właściwości nattokinazy były (i nadal są) intensywnie studiowane szczególnie przez naukowców japońskich, chińskich i koreańskich. Ogół doniesień wskazuje na wiele korzyści dla zdrowia układu krążenia, dzięki działaniu przeciwzakrzepowemu.
Zdrowotne właściwości nattokinazy
Działanie nattokinazy jest precyzyjne. Oczekuje się od niej bardzo konkretnych efektów. Ma zmniejszać krzepliwość krwi, gdy występuje ryzyko powstawania skrzepów i zatorów. Ceniona jest jako element profilaktyki chorób układu krążenia.
Według doniesień naukowców nattokinaza:
- może rozkładać skrzepy krwi poprzez bezpośrednią hydrolizę substratu fibryny i plazminy;
- przekształca endogenną prourokinazę w urokinazę (uPA);
- degraduje PAI-1 (inhibitor aktywatora plazminogenu-1);
- zwiększa tkankowy aktywator plazminogenu (t-PA), który wspiera aktywność fibrynolityczną.
Dużą zaletą jest to, że nattokinaza ma bardzo dobrą skuteczność przy podaniu doustnym. Nie jest całkowicie trawiona w układzie pokarmowym tak wiele innych struktur białkowych i peptydowych, choć może być „cięta” na mniejsze struktury peptydowe, które nadal są aktywne fibrynolitycznie, mogą wpływać na regulację ciśnienia krwi itp. Do tego nattokinaza i jej składowe są sprawnie wchłaniane z jelita do krwiobiegu, gdzie mogą aktywnie działać.
Działanie nattokinazy jest bardzo szybkie. Zauważono, że nawet pojedyncza dawka nattokinazy powoduje fibrynolizę. W jednym z badań 12 zdrowym, młodym mężczyznom podano porcję nattokinazy (2000 FU). Stężenie antytrombiny we krwi istotnie wzrosło już po 2 godzinach od przyjęcia kapsułki suplementu. Fragmenty FDP i d-dimery obserwowano odpowiednio cztery i sześć godzin po przyjęciu nattokinazy, a aktywność czynnika VIII spadła po 4 godzinach.
Praktyczne właściwości nattokinazy wykazane w badaniach obejmują działania:
- fibrynolityczne,
- przeciwnadciśnieniowe,
- przeciwmiażdżycowe,
- obniżające poziom lipidów,
- przeciwpłytkowe,
- neuroprotekcyjne.
Nattokinaza w suplementacji
Suplementy diety z nattokinazą mają najczęściej 100 mg surowca w porcji (1 kapsułka), co odpowiada 2000 FU (jednostkom fibrynolitycznym). Standardowe protokoły obejmują stosowanie 1 lub 2 kapsułki dziennie, zależnie od potrzeb. W niektórych przypadkach, gdy występują wskazania, dawkowanie nattokinazy może być wyższe
Warto zauważyć, że z nattokinazą synergicznie działa monakolina K. Ta substancja występuje w fermentowanym czerwonym ryżu. Stosowanie jednocześnie ekstraktu czerwonego ryżu standaryzowanego na monakolinę K i nattokinazy daje dużo lepszy wpływ na lipidogram, co dowiedziono w badaniach.
Razem z nattokinazą bardzo często stosowane są:
- serrapeptaza,
- witamina K2,
- kwas acetylosalicylowy (Aspiryna) w małych dawkach.
Czy nattokinaza ma skutki uboczne?
Zasadniczo jest bardzo bezpieczna, jednak należy mieć się na baczności, gdy występują jakieś problemy z niską krzepliwością krwi, krwotokami itp. Szczególnie gdy są przyjmowane leki przeciwzakrzepowe, należy skonsultować stosowanie nattokinazy z lekarzem. W ogólnym ujęciu suplementacja nattokinazą jest dobrze tolerowana i nie ma poważnych ani częstych skutków ubocznych. Jeśli jakieś występują, to są niespecyficzne, takie jak ból głowy, czy nudności.
Podsumowanie
Nattokinaza nie jest jednym z tych uniwersalnych suplementów, które można brać „na wszystko”. To precyzyjne narzędzie o wąskim zakresie działania, ale wysokiej skuteczności. Interesują się nią szczególnie osoby ze zwiększonym ryzykiem chorób układu krążenia, osoby ze stwierdzonymi już problemami, a także seniorzy, którzy statystycznie częściej potrzebują działania, jakie oferuje nattokinaza. Opinie na temat jej skuteczności są bardzo przychylne.
-
Weng Y, Yao J, Sparks S, Wang KY. Nattokinase: An Oral Antithrombotic Agent for the Prevention of Cardiovascular Disease. Int J Mol Sci. 2017 Feb 28;18(3):523. doi: 10.3390/ijms18030523. PMID: 28264497; PMCID: PMC5372539.
-
Chen H, McGowan EM, Ren N, Lal S, Nassif N, Shad-Kaneez F, Qu X, Lin Y. Nattokinase: A Promising Alternative in Prevention and Treatment of Cardiovascular Diseases. Biomark Insights. 2018 Jul 5;13:1177271918785130. doi: 10.1177/1177271918785130. PMID: 30013308; PMCID: PMC6043915.
-
Yang NC, Chou CW, Chen CY, Hwang KL, Yang YC. Combined nattokinase with red yeast rice but not nattokinase alone has potent effects on blood lipids in human subjects with hyperlipidemia. Asia Pac J Clin Nutr. 2009;18(3):310-7. PMID: 19786378.