Niacynamid i jego właściwości – czym jest i na co pomoże?

Niacynamid (nikotynamid) to witamina B3, która pełni w naszym organizmie bardzo ważną rolę. Choć sława niacynamidu wynika głównie z zastosowania w kosmetologii (np. serum z niacynamidem na trądzik), to stosowany jest także doustnie jako suplement diety. Doustny niacynamid szczególnie korzystnie działa na cholesterol i zdrowie wątroby, a także jest prekursorem do NAD+, czyli tzw. cząsteczki młodości.

Zastanawiasz się na co pomaga niacynamid i kiedy go stosować? Ten artykuł rozjaśni Ci temat.

• Niacynamid - charakterystyka
• Różnice między niacynamidem w kosmetykach i w suplementach
• Niacynamid czy kwas nikotynowy?
• Na co warto stosować niacynamid?
• W jakich produktach występuje niacynamid?

Niacynamid - charakterystyka

Niacynamid (amid kwasu nikotynowego) jest jedną z form witaminy B3, która w przeciwieństwie do reszty witamin grupy B jest naturalnie produkowana w organizmie z aminokwasu - tryptofanu. Niacynamid znany jest również jako witamina PP oraz niacyna. Związek ten jest rozpuszczalny w wodzie, odporny na promieniowanie UV, utlenianie oraz wysokie temperatury, przez co jest doskonałym antyoksydantem. W ludzkim organizmie działa jako koenzym biorący udział w wielu różnych procesach przenoszenia energii w komórce.

Ilości niacynamidu produkowane przez organizm są nieznaczne, dlatego należy go uzupełniać w codziennej diecie oraz suplementacji. Posiada on bardzo szerokie zastosowanie, a tym samym skutecznie pomaga w wielu dolegliwościach zdrowotnych.

Różnice między niacynamidem w kosmetykach i w suplementach

Składnik ten często znajduje zastosowanie w dziedzinie kosmetologii za sprawą tego, że ma udokumentowane korzyści dla zdrowia skóry. Niacynamid ma świetne właściwości łagodzące i nawilżające, doskonale współgra nawet z bardzo wrażliwą skórą.

Kosmetyki z niacynamidem

Ludzka skóra bardzo dobrze przyjmuje niacynamid nawet w dużych ilościach. Najczęściej można go spotkać w kosmetykach przeznaczonych na problemy trądzikowe, do skóry przetłuszczającej się oraz w licznych produktach przeciwstarzeniowych. Występuje on w lekach pod wieloma postaciami takimi jak: krem, olejek, tonik, żel i mleczko do ciała. Mimo dobrej relacji niacynamidu ze skórą należy pamiętać, że terapię należy rozpocząć od leków z niewielkim stężeniem związku. Poleca się stosowanie produktu maksymalnie 2 - 3 razy w tygodniu w celu obserwacji reakcji skóry na przyjmowany lek.

Stosowany naskórnie działa miejscowo i nie należy się po nim spodziewać efektów, które są charakterystyczne dla suplementacji doustnej.

Suplementy z niacynamidem

Kapsułki z niacynamidem nie mają znaczącego wpływu na trądzik, dobrze działają za to na niektóre aspekty związane ze zdrowiem metabolicznym i kondycją wątroby. Bywa stosowany

W ogólnym ujęciu, witamina B3:

• przyczynia się do utrzymania prawidłowych funkcji psychologicznych,
• przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego,
• przyczynia się do utrzymania prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego,
• przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia.

W jednym z badań podawano 1000 mg niacynamidu pacjentom z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby (NAFLD) i cukrzycą, by sprawdzić jak wpłynie na ich wątroby i zdrowie ogólne. Po 12 tygodniach stosowania odnotowano, że kuracja była dobrze tolerowana, a w porównaniu do grupy kontrolnej pacjentom mocno obniżył się poziom ALAT (26.6% versus 0.74%) oraz zauważono znaczące spadki cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL i wskaźników stopnia oporności na insulinę. W kwestionariuszach pokazała się też poprawa ogólnej jakości życia, ze najwyraźniejszym wpływem na zmniejszenie poziomu zmęczenia i zwiększenie aktywności.

W kontekście działania przeciwstarzeniowego, niacynamid jest warty uwagi ponieważ w organizmie konwertuje to rybozydu nikotynamidu (NR), następnie do mononuklotydu nikotynamidu (NMN) a ostatecznie do NAD+. NAD+ określany jest mianem cząsteczki młodości, która aktywuje specyficzne enzymy Sirt i spowalnia wiele procesów, które powodują starzenie się organizmu. Przy tym suplementy niacynamidu są dużo bardziej ekonomiczne, niż suplementacja gotowego NR lub NMN.

Niacynamid czy kwas nikotynowy?

Kwas nikotynowy ma dużą skuteczność m.in. w obniżaniu poziomu cholesterolu. W tym celu stosuje się go w dużych ilościach, a za tym idzie jeden nieprzyjemny skutek uboczny – efekt flush. Efekt flush to krótkotrwałe, ale intensywne zaczerwienienie i pieczenie skóry. Zasadniczo nie jest niebezpieczne dla zdrowia, ale bywa nieprzyjemne i bardzo niepokojące dla ludzi, którzy pierwszy raz spotykają się z tym zjawiskiem.

Niacynamid nie powoduje efektu flush. Z tego względu można go stosować w dawkach znacznie większych niż kwas nikotynowy i czerpać z niego pełne korzyści bez żadnego dyskomfortu.

Wadą kwasu nikotynowego w którym nie ma niacynamidu jest też to, że przy dłuższym stosowaniu w dużych dawkach może pogarszać wrażliwość insulinową. Niacynamid wręcz przeciwnie bywa stosowany, by tę wrażliwość poprawić.

W Polskich przepisach dopuszczalna ilość kwasu nikotynowego w suplemencie to 16 mg, a nikotynamidu aż 830 mg, ponieważ jest dużo lepiej tolerowany.

Na co warto stosować niacynamid?

Popularne produkty kosmetyczne dostępne na rynku posiadają stężenie od 2 do 5% niacynamidu w swoim składzie, a stosowane regularnie mogą przynieść wiele korzyści. Jakie właściwości posiada opisywana pochodna witaminy B3 i kiedy warto po nią sięgnąć?

• Niacynamid posiada doskonałe właściwości przeciwtrądzikowe - dzięki trzem obszarom działania skutecznie hamuje powstawanie trądziku. Jego działanie objawia się przez modulację działania cytokin zapalnych co hamuje rozwój bakterii Propionibacterium acnes. Jest także skutecznym ograniczeniem produkcji łoju.
• Zapobiega procesowi hiperpigmentacji skóry - jest świetnym sposobem na redukcję przebarwień, dzięki czemu skóra skutecznie się rozjaśnia. Wszystko za sprawą spowolnienia transportu melaniny z melanocytów do komórek naskórka, co w rezultacie oznacza zaprzestanie odkładania się pigmentu w keratynocytach.
• Poprawia ukrwienie całej skóry w organizmie - posiada czynne działanie w powiększaniu naczyń krwionośnych, co sprawia, że w skórze wydajniej zachodzą wszystkie niezbędne procesy.
• Służy jako ochrona przed szkodliwym promieniowaniem UV - świetnie odbudowuje powstałe w skórze uszkodzenia powstałe po zabiegach medycyny estetycznej oraz nadmiernej ekspozycji na słońce. Posiada on również dobre działanie regenerujące, ważne w przypadku wrażliwej skóry.
• Zmniejsza zaczerwienienia i podrażnienia skóry - amid kwasu nikotynowego skutecznie rozświetla oraz odbudowuje cerę. Jest doskonałym sposobem na wszelkiego rodzaju urazy skóry powstałe w procesie zmian hormonalnych, urazów, starzenia się skóry.

W jakich produktach występuje niacynamid?

Witamina B3 znajduje się najczęściej w rybach, mięsie, nabiale, warzywach oraz produktach pełnoziarnistych.

Jeśli zależy Ci konkretnie na właściwościach niacynamidu, a nie witaminy B3 w jakiejkolwiek formie, to należy sięgnąć po suplement lub kosmetyk, w zależności od potrzeb.

• El-Kady RR, Ali AK, El Wakeel LM, Sabri NA, Shawki MA. Nicotinamide supplementation in diabetic nonalcoholic fatty liver disease patients: randomized controlled trial. Ther Adv Chronic Dis. 2022 Feb 23;13:20406223221077958. doi: 10.1177/20406223221077958. PMID: 35222903; PMCID: PMC8874180.