Pregnenolon – jak działa i jaką ma funkcję w suplementacji?
Ciężko wyobrazić sobie bardziej złożoną sieć zależności niż gospodarka hormonalna człowieka. Dysponujemy ogromem steroidów, które przekazując informacje między różnymi organami i kontrolują pracę naszego mózgu, regulując jego aktywność. Każdy ze steroidów uczestniczących w tym festiwalu życia ma wspólny mianownik – substancję, z której są tworzone. Jest nią pregnenolon.
- Co to jest pregnenolon?
- Jakie efekty może przynieść suplementacja pregnenolonu?
- Dawkowanie pregnenolonu w suplementacji
- Na co uważać?
Co to jest pregnenolon?
Pregnenolon to prekursor wszystkich steroidów w organizmie człowieka. On sam natomiast wytwarzany jest z cholesterolu w mitochondriach. Główne organy, w których produkowany jest pregnenolon, to gonady, nadnercza i mózg. Każdy ze steroidów naturalnie krążących w naszym ustroju ma początek właśnie w pregnenolonie.
Na rynku amerykańskim pregnenolon sprzedawany jest w formie suplementów diety.
Jakie efekty może przynieść suplementacja pregnenolonu?
Efekty są bardziej zasługą metabolitów pregnenolonu niż jego samego. Z tego względu pregnenolon jest bardziej uważany za prekursor niż aktywny steroid per se. Za jego metabolity możemy uznać wszystkie steroidy, jednak największe znaczenie mają te produkowane w pierwszej kolejności, jak m.in. siarczan pregnenolonu, pregnanolon i allopregnanolon, DHEA i jego siarczan oraz progesteron. Każdy z tych metabolitów jest neurosteroidem. Oznacza to, że są aktywne w mózgu i regulują jego pracę. Właśnie dlatego pregnenolon jest chętnie stosowany w różnego rodzaju zaburzeniach pracy mózgu, np. przy pogorszeniu samopoczucia lub pamięci, a niekiedy także w różnych chorobach neurologicznych.
Jeden z najważniejszych elementów działania tych wszystkich neurosteoidów to wpływ na aktywację lub hamowanie receptorów GABA(A) i NMDA. W ten sposób wpływają na modulowanie pobudliwości mózgu. W mniejszym stopniu wpływ wywierany jest też na receptory Sigma1 i CB1 (receptor kannabinoidowy).
Dostępne w sieci opinie o pregnenolonie są bardzo przychylne jego działaniu na poprawę pamięci. Publikacje naukowe nie są najmocniej skupione na tym aspekcie, jednak nie brakuje też odpowiednich przesłanek. Aspekt poprawiania pamięci i funkcji poznawczych wymaga dalszych badań, by definitywnie stwierdzić korzystne działanie u ludzi. Na ten moment doniesienia są mocno ograniczone i dają mieszane wyniki, natomiast dużo więcej i to bardziej obiecujących danych jest na modelach zwierzęcych.
Wiele doniesień, i z eksperymentów naukowych, i z praktycznych opinii użytkowników, wskazuje na działanie przeciwlękowe i redukujące łagodne symptomy depresyjne. Poza wpływem na pamięć, działanie poprawiające samopoczucie to jeden z głównych powodów stosowania suplementów z pregnenolonem. Działanie neuroprotekcyjne i poprawiające plastyczność neuronalną uznawane jest za znaczący benefit i zachęca również osoby chcące stosować suplementację przeciwstarzeniową. Bardziej zaawansowane korzyści to efekt przeciwbólowy oraz działanie przeciw schizofrenii i psychozom.
Dawkowanie pregnenolonu w suplementacji
Widełki zwyczajowo stosowanych dawek są szerokie. Można je zamknąć w zakresie 5-100 mg pregnenolonu dziennie. Uniwersalna zasada mówi o stosowaniu niskich dawek na początek i podnoszeniu wtedy, gdy to potrzebne, natomiast dawka docelowa jest mocno uzależniona od przyczyny włączania suplementacji, a nawet od wieku suplementującej osoby. Im starsza osoba, tym większe może mieć zapotrzebowanie na prekursor steroidów.
Suplementy z pregnenolonem dostępne są w różnych formach – kapsułki, tabletki lub pastylki do ssania.
Na co uważać?
Wadą pregnenolonu jest to, że dość ciężko precyzyjnie przewidzieć jego działanie. Dostarczając jego większej ilości w suplemencie, dostarczamy po prostu budulca. Co z niego zostanie zbudowane, to już gestia naszego organizmu. Ścieżki metabolizmu steroidów są bardzo rozbudowane i pomiędzy różnymi osobami mogą występować różnice. Indywidualne predyspozycje genetyczne regulują siłę aktywności różnych enzymów, dlatego proporcje steroidów stworzonych z pregnenolonu u każdego użytkownika mogą być inne.
Kluczowe jest, by szczególnie w początkowej fazie suplementacji uważnie obserwować swoją reakcję. Jeśli już zapadnie decyzja o suplementacji pregnenolonu, warto zaczynać od minimalnej dawki i ją stopniowo zwiększać w razie potrzeby.
- Vallée M, Mayo W, Le Moal M. Role of pregnenolone, dehydroepiandrosterone and their sulfate esters on learning and memory in cognitive aging. Brain Res Brain Res Rev. 2001 Nov;37(1-3):301-12.
- Vallée M. Neurosteroids and potential therapeutics: Focus on pregnenolone. J Steroid Biochem Mol Biol. 2016 Jun;160:78-87. doi: 10.1016/j.jsbmb.2015.09.030. Epub 2015 Oct 1. PMID: 26433186.