Rhodiola: suplementacja, właściwości

11 Maj 2024

Autor: Karol Przeczytano: 97 Komentarze: 0

Więcej energii i mniej zmęczenia bez kofeiny? Czemu nie! W telegraficznym skrócie takich właśnie efektów oczekuje się po suplementacji Rhodiola rosea. Ten arktyczny korzeń znany jest z właściwości adaptogennych i wzmacniających organizm na wielu płaszczyznach. Przy regularnej suplementacji zmniejsza uczucie zmęczenia i może podnosić ogólny poziom wigoru, dodając motywacji do życia na pełnych obrotach.

Adaptogenne właściwości Rhodiola rosea

Życie nie jest jednostajne, a każdy z nas czasem wchodzi w cięższy, bardziej stresujący okres. W tradycyjnych systemach medycznych całego świata funkcjonowały ziołowe preparaty, które miały wspomagać organizm w trudnych warunkach. Dziś nazywamy je adaptogenami.

Jednym z najbardziej charakterystycznych adaptogenów, które tradycyjnie stosowano wśród ludów europejskich i azjatyckich, był korzeń rośliny Rhodiola rosea zbierany na wysokogórskich terenach. Obecnie ma silne wsparcie skuteczności w literaturze fachowej, głównie za sprawą pracy naukowców skandynawskich i sowieckich. Władze Rosji i Szwecji już kilkadziesiąt lat temu uznały preparaty z Rhodiolą za produkty lecznicze o stymulującym i przeciwzmęczeniowym profilu działania.

Właściwości Rhodiola rosea obejmują głównie wpływ na poprawę samopoczucia z redukcją stresu i fizycznym wzmocnieniem organizmu, ale przypisuje się jej też właściwości przeciwstarzeniowe, przeciwzapalne, immunostymulujące, regenerujące DNA, antynowotworowe, ale też stosowano ją przy anemii i impotencji.

Energia i fizyczne wzmocnienie – gratka dla sportowców

Według cenionej organizacji HMPC (Committee on Herbal Medicinal Products) korzeń Rhodiola rosea może być używany do tymczasowego łagodzenia objawów stresu, w tym odczuć zmęczenia i osłabienia. Częste i intensywne treningi sportowe są dla organizmu bez wątpienia silnym stresem. Ostatnie kilka lat to czas, w którym adaptogeny coraz częściej pojawiają się w rozpiskach suplementacyjnych sportowców – i amatorów, i zawodowców.

Różeniec górski jest jednym z tych adaptogenów, które u osób ze zwiększona aktywnością fizyczną spisują się wyjątkowo dobrze. Co ma duże znaczenie w tym kontekście – działanie Rhodioli poza normowaniem hormonalnej reakcji na stres polega także na aktywacji syntezy ATP w mitochondriach. Sprawniejsze zaopatrywanie komórek w energię to duży atut dla osób aktywnych.

Wiele badań potwierdza działanie osłabiające uczucie psychicznego zmęczenia na co dzień i uczucie wypalenia u różnych grup ludzi. Jest to parametr bardzo ważny dla sportowców, którzy rutynowo muszą wykonywać ciężkie treningi i potrzebują utrzymać motywację do nich na wysokim poziomie. Jest to jednak uniwersalna właściwość, z której skorzystać mogą wszyscy zmagający się z częstym zmęczeniem, także osoby pracujące umysłowo.

W badaniach sprawdzano efekty suplementacji Rhodiola konkretnie na sportowcach. Poza wpływem na stan psychologiczny i odczucie zmęczenia oceniano też bardziej fizyczne parametry. Zauważano wydłużenie czasu do wystąpienia zmęczenia przy różnych typach ćwiczeń oraz zmianę w potreningowych stężeniach CRP – markera stanu zapalnego.

Stabilne emocje i dobre samopoczucie

Składniki Różeńca (głównie salidrozydy, rozawiny i tyrozol) mają szeroki profil działania – wpływają zarówno na szybkie zmiany biochemiczne, jak i na efekty długofalowe poprzez wpływ na ekspresję ponad 1000 różnych genów, z czego wiele odpowiedzialnych za regulację nastroju. Część składników Rhodioli działa jako inhibitory monoaminooksydazy. Jest to enzym, który metabolizuje monoaminy (serotonina, dopamina, noradrenalina) odpowiadające za dobre samopoczucie. Gdy dzięki Rhodioli zahamujemy jego działanie, to może się zwiększyć dostępność „molekuł szczęścia” w mózgu. Z tego względu ekstrakt Rhodiola rosea traktowany jest często jako łagodny, naturalny antydepresant, stosowany przy łagodnych spadkach nastroju, które nie wymagają opieki lekarza specjalisty.

Dawkowanie suplementów z Różeńcem górskim

W przypadku suplementów, które mają na kapsułkę 500 mg ekstraktu (najczęstszy przypadek), zazwyczaj wystarczająca jest 1 kapsułka codziennie rano. Dotyczy to zarówno ekstraktów 3% salidrozydów, jak i 3% rozawin + 1 % salidrozydów. W tym przypadku większa dawka niekoniecznie przyniesie większe korzyści.

Dla najlepszych efektów należy Rhodiolę stosować codziennie przez kilka miesięcy, by mogła w pełni rozwinąć swój potencjał, choć nawet 2 tygodniowe cykle w najbardziej stresowych momentach uznawane są za skuteczne.

Czy są jakieś przeciwwskazania?

Najsilniejszym przeciwwskazaniem są interakcje z lekami. Z powodu działania składników Rhodioli jako iMAO, może występować wzmocnienie działania leków przeciwdepresyjnych oraz niektórych innych neurologicznych, psychiatrycznych lub znieczulających.

Ogółem tabletki Rhodiola rosea są dobrze tolerowane i nie mają charakterystycznych skutków ubocznych.

Czy warto stosować tabletki Rhodiola rosea?

Tabletki, kapsułki i inne formy suplementacji dla wielu osób przyniosą bardzo fajne korzyści. Jeśli pojawia się potrzeba fizycznego i psychicznego wzmocnienia, a nie ma jednocześnie przyjmowanych leków, wchodzących w interakcję, to warto spróbować Różeńca górskiego. Skuteczne dawki nie są duże, a przeciętne opakowanie suplementu wystarcza na 2-3 miesiące, co już może dawać zauważalny i atrakcyjny efekt. Bardzo korzystny jest też profil bezpieczeństwa. Ciężko jest znaleźć doniesienia o powtarzalnych skutkach ubocznych, a ogólny profil działania tej rośliny bardzo sprzyja zdrowiu ogólnemu.

Jeśli działanie Rhodiola rosea jest zadowalające, ale pojawi się apetyt na wzmocnienie, to warto rozważyć połączenie go z innymi emergetyzującymi adaptogenami, takimi jak:

Yonghong Li et al. „Rhodiola rosea L.: an herb with anti-stress, anti-aging, and immunostimulating properties for cancer chemoprevention” Curr Pharmacol Rep. 2017 Dec; 3(6): 384–395.
Hung SK et al. „The effectiveness and efficacy of Rhodiola rosea L.: a systematic review of randomized clinical trials.” Phytomedicine. 2011 Feb 15;18(4):235-44.
Anghelescu IG et al. „Stress management and the role of Rhodiola rosea: a review.” Int J Psychiatry Clin Pract. 2018 Nov;22(4):242-252.