Skutki uboczne stosowania melatoniny – co warto wiedzieć?
Tabletki z melatoniną to bardzo popularny sposób na poprawę jakości snu. Środki nasenne zazwyczaj jednak nie mają dobrej opinii pod względem wpływu na zdrowie ogólne. A jak jest z melatoniną? Zasadniczo melatonina uznawana jest za substancję bardzo bezpieczną o znikomym ryzyku skutków ubocznych. Przyjrzyjmy się jednak szczegółowo informacjom o bezpieczeństwie stosowania suplementów z melatoniną.
Zalety melatoniny
Zaletą jest jej szybki metabolizm i rozkład w organizmie. Dzięki temu nawet gdyby melatonina z suplementu powodowała jakieś problemy, to szybko ustąpią, ponieważ melatonina nie pozostaje długo w obiegu.
Korzystne jest również to, że melatoninę produkujemy w mózgu naturalnie, a jej dodatkowa suplementacja z zewnątrz ma jedynie uzupełniać jej poziom. Nasz organizm po prostu zna tę molekułę i wie, co z nią robić. Nie ma więc takiej sytuacji jak w przypadku leków nasennych, że syntetyczne, „obce” organizmowi substancje wymuszają pewne działania na różnych neuroprzekaźnikach i receptorach, często z ponadprzeciętną siłą. To może faktycznie zwalić z nóg i skutecznie ułożyć do snu, jednak rodzi też pewne ryzyka zdrowotne.
Z zalet melatoniny (i poprawionego przez nią snu) odczuwalnych w praktyce można wymienić możliwość:
- szybszego zasypiania,
- utrzymania zdrowego, regenerującego snu,
- lepszego samopoczucia kolejnego dnia bez senności,
- zmniejszenia ryzyka nadciśnienia i zaburzeń glikemii,
- obniżenia stresu.
Bardzo praktyczną zaletą jest też niski koszt suplementów z melatoniną. W odniesieniu do jej profilu bezpieczeństwa i skuteczności, zakup tabletek z melatoniną wydaje się doskonałą inwestycją.
Jakie dawki melatoniny są bezpieczne?
Melatonina przyjmowana w dawkach od 1 do 5 mg może dawać od 10 do nawet 100-krotnie większe stężenie szczytowe melatoniny w porównaniu do fizjologicznych wartości.
Badania pokazują, że nawet bardzo duże dawki melatoniny (20–100 mg dziennie) doustnie podawane zdrowym ochotnikom były dobrze tolerowane, bez obaw dotyczących bezpieczeństwa i bez klinicznie istotnych zmian w jakichkolwiek parametrach fizjologicznych lub biochemicznych.
Dzięki temu wiemy, że nawet wysokie dawki melatoniny nie są groźne, jednak tak naprawdę nie zawsze jest sens tak wysokiego dawkowania. W większości przypadków, gdy problemy ze snem nie mają patologicznego wymiaru, dobrze sprawdza się dawka 1 mg lub nawet mniej – 300 lub 500 mcg. Dopiero gdy ten niski zakres dawek okazuje się nieskuteczny, warto próbować stopniowo podnosić dawkę i obserwować reakcję.
Rozpoczynanie od minimalnych możliwych dawek i podnoszenie ich tylko w razie konieczności jest bardzo dobrą, uniwersalną praktyką dla większości suplementów diety. Również w przypadku melatoniny warto się nią kierować.
Czy melatonina uzależnia?
Osoby sceptyczne względem melatoniny lubią podnosić argument, że długotrwałe podawanie melatoniny z zewnątrz może doprowadzić do uzależnienia. Mózg miałby się rozleniwić, dostając gotową substancję z tabletki i całkowicie zaprzestać własnej produkcji. Miałoby to utrudniać odstawienie melatoniny i powrót do jej własnej produkcji.
Powyższe twierdzenia nie mają potwierdzenia w danych naukowych. Wręcz przeciwnie, często można natknąć się na informacje, że nawet długotrwała suplementacja melatoniną w zwyczajnych dawkach nie prowadzi do uzależnienia. Po odstawieniu suplementacji mózg całkiem sprawnie wraca do własnej syntezy na odpowiednim poziomie, o ile nie zachodzą inne czynniki, które zaburzają produkcję melatoniny.
Podsumowanie
Skutki uboczne przy stosowaniu melatoniny są ekstremalnie rzadkie. W obliczu tak korzystnego profilu bezpieczeństwa, jej szerokie właściwości zdrowotne stają się jeszcze atrakcyjniejsze. Choć melatoninę znamy głównie z wpływu na szybkość zasypiania i utrzymywanie zdrowego snu, to jej wpływ na zdrowie jest o wiele bardziej rozległy.
W badaniach wykazano, że suplementacja melatoniną jest bezpieczną i skuteczną metodą poprawy szybkości i jakości zasypiania oraz czasu trwania snu u różnych grup ludzi: dzieci, młodzieży, osób starszych i kobiet po menopauzie.