Skutki uboczne stosowania NAC – co warto wiedzieć?
Preparaty z NAC są obecne w medycynie od kilkudziesięciu lat. Również suplementy diety z tym aminokwasem stale zyskują na popularności. Skala udokumentowanych korzyści NAC jest imponująca, więc nikogo ta popularność nie dziwi. Jednak czy jest jakiś haczyk? Na co trzeba uważać podczas suplementacji NAC? Czy są jakieś skutki uboczne NAC? Przeczytaj do końca!
- Skutki uboczne suplementu NAC
- Interakcje NAC z lekami
- Niekiedy NAC może działać jak utleniacz
- Z rozwagą u sportowców
- Podsumowanie
Skutki uboczne suplementu NAC
Doustnie stosowany NAC wiąże się z bardzo niewielką liczbą skutków ubocznych i uważa się, że ma doskonały profil bezpieczeństwa. Przy podaniu doustnym najczęstszymi działaniami niepożądanymi są objawy ze strony przewodu pokarmowego, takie jak nudności i wymioty. Inne reakcje obejmują swędzenie i rumień.
Ze względu na zawartość siarki, zapach proszku NAC jest kwaśny i przypomina… zgniłe jajo. Na dodatek jest bardzo intensywny. Nic więc dziwnego, że dominujące skutki uboczne dotyczą gastrycznego dyskomfortu. Warto wybierać sprawdzone suplementy NAC, które są zamknięte w kapsułkach miękkich i dobrze oczyszczone z pozostałości proszku, co pozwala zminimalizować zapach. Forma tabletek i proszku
Jego toksyczność jest rzadka, zależna głównie od drogi podania i dawki. W 1997 roku opisano jeden przypadek obrzęku naczynioruchowego po doustnym podaniu NAC. W 2002 roku opisano jeden zgon w wyniku reakcji anafilaktycznej po dożylnym wstrzyknięciu 150 mg/kg NAC 40-letniej kobiecie chorej na astmę. Przy porównywalnych dawkach dożylnych odnotowano również wymioty u 11% pacjentów.
Zasadniczo podanie doustne jest zdecydowanie najbezpieczniejsze. Większą ilość skutków ubocznych notuje się przy podaniu wziewnym, a największą przy wlewach dożylnych.
Interakcje NAC z lekami
NAC może zmniejszać wydalanie różnych leków, czyli zwiększać ich stężenie/powodować kumulację. Są to między innymi:
- prawastatyna,
- walsartan,
- erytromycyna,
- torasemid,
- lowastatyna,
- liotyronina,
- digoksyna,
- ceriwastatyna,
- raloksyfen,
- kaspofungina,
- enalapryl,
- symwastatyna,
- penicylamina.
Stężenie eluksadoliny w surowicy można zwiększyć w połączeniu z NAC.
Skuteczność terapeutyczna NAC może zostać zmniejszona w przypadku stosowania w połączeniu z oksytetracykliną, trypsyną lub tetracykliną.
Nie należy podawać jednocześnie leków przeciwkaszlowych z NAC, ponieważ osłabienie odruchu kaszlowego może skutkować gromadzeniem się wydzieliny oskrzelowej. Podawanie doustnych antybiotyków i NAC najlepiej powinno odbywać się w odstępie co najmniej 2 godzin, gdyż ich jednoczesne podanie może wiązać się ze zmniejszeniem aktywności antybiotyków. Należy unikać jednoczesnego podawania NAC i nitrogliceryny, ponieważ powoduje to niedociśnienie.
Niekiedy NAC może działać jak utleniacz
Chociaż NAC jest postrzegany przede wszystkim jako przeciwutleniacz, ma również działanie prooksydacyjne. Może zachowywać się jak utleniacz, ulegając autoutlenianiu w wysokich stężeniach lub w obecności metali przejściowych.
Przykładowo, NAC wzmaga wytwarzanie rodników hydroksylowych redukując żelazo Fe3+ do jego katalitycznej, aktywnej formy Fe2+.
NAC(SH) + Fe3+ → NAC(S●−) + Fe2+ + H+
Zależne od dawki uszkodzenie oksydacyjne DNA zaobserwowano, gdy NAC działał w obecności miedzi, która jest metalem przejściowym.
Z rozwagą u sportowców
Tak jak w przypadku innych przeciwutleniaczy, ostrożność muszą zachować sportowcy. Bynajmniej nie chodzi tu o niebezpieczeństwo dla zdrowia, a bardziej o możliwość sabotowania progresu sportowego. Nadmiar przeciwutleniaczy może spowalniać proces adaptacji do treningu siłowego, co pozbawia nas części korzyści zdrowotnych, jakie normalnie daje aktywność fizyczna. Bynajmniej nie dotyczy to wyłącznie NAC, a wszystkich suplementów o działaniu przeciwutleniającym. Dzieje się tak, gdyż fizjologiczny wzrost wolnych rodników po treningu uczestniczy właśnie w inicjowaniu procesów adaptacji.
Podsumowanie
Pamiętajmy, że modulowanie stanu redoks komórek, tkanek i narządów jest delikatną sprawą. Zbyt mocne przekręcenie pokrętła w kierunku działania przeciwutleniającego może spowodować więcej szkody niż pożytku. Tak więc w tym przypadku więcej nie zawsze znaczy lepiej. Choć przy stosowaniu doustnym NAC to zasadniczo bardzo bezpieczny suplement, to tak czy inaczej, należy zachować rozwagę w doborze dawkowania, brać pod uwagę inne przyjmowane suplementy (czy suma działania przeciwutleniającego nie będzie zbyt silna) i najlepiej robić cykliczne przerwy w stosowaniu.