Sprawdzone sposoby na podjadanie
Podjadanie między posiłkami jest zjawiskiem powszechnym. W dzisiejszych czasach przekąski stanowią nawet jedną trzecią całodziennego spożycia energii. Wiele przekąsek stanowią produkty wysokokaloryczne i jednocześnie ubogie w cenne składniki odżywcze. Dowiedzmy się zatem, jakie są sprawdzone sposoby na podjadanie.
- Podjadanie – najczęstsze przyczyny
- Podjadanie – które produkty są najbardziej kuszące?
- Przykładowe sposoby na podjadanie
- Podstawowa zasada – nie gromadź słodyczy i słonych przekąsek w domu
- Regularne jedzenie – najprostszy sposób na podjadanie
Podjadanie – najczęstsze przyczyny
Podjadanie jest nawykiem sięgania po pokarmy atrakcyjne smakowo, pomimo iż obiektywnie człowiek nie jest zwykle głodny, gdyż niedawno zjadł posiłek. Jest co najmniej kilka powodów, które sprawiają, że ludzie podjadają pomiędzy posiłkami. Warto zastanowić się, jaka jest główna przyczyna podjadania, zanim podejmie się wysiłki w celu zmiany tego zachowania. Wśród najczęstszych przyczyn podjadania wymienia się:
-
Uczucie silnego głodu – zwykle dotyczy osób odchudzających się, które mocno ograniczają ilość spożywanego jedzenia albo wręcz pomijają niektóre posiłki, żeby zmniejszyć podaż kalorii w diecie, co w konsekwencji może skutkować wilczym apetytem na słodycze i/lub słone przekąski oraz wystąpieniem objawów hipoglikemii (tj. zbyt niskiego stężenia glukozy we krwi).
-
Nieprawidłowe nawyki żywieniowe – m.in.: podjadanie podczas gotowania potraw, jedzenie ciasta do kawy, spożywanie słonych przekąsek do piwa, stawianie na stole słodyczy, sięganie po popcorn, cukierki, chipsy, czy napoje typu cola w trakcie oglądania filmów i seriali.
-
Bodźce zewnętrzne – większość osób z nadmierną masą ciała jest podatna na bodźce płynące z zewnątrz, np. atrakcyjny wygląd i zapach jedzenia.
-
Modelowanie zachowań innych ludzi – niektóre osoby chętnie umawiają się ze znajomymi na spotkania, podczas których sięgają po te same niezdrowe przekąski i napoje, znajdując w tym nie tylko smakową przyjemność, lecz także możliwość pielęgnowania relacji międzyludzkich.
-
Silne emocje – sporo osób sięga po słodycze i słone przekąski w chwilach dużego napięcia emocjonalnego, kiedy przeżywają lęk, smutek, złość, tęsknotę, frustracje, bezradność, czy osamotnienie.
-
Zaburzenia zdrowotne – wewnętrzny przymus jedzenia i częste podjadanie może wynikać również z określonych problemów zdrowotnych, np. bulimii psychicznej, zespołu kompulsywnego jedzenia, depresji, zaburzeń lękowych, czy zespołu jedzenia nocnego.
Podjadanie – które produkty są najbardziej kuszące?
Ludzie najczęściej podjadają pomiędzy posiłkami pokarmy słodkie i zarazem obfitujące w tłuszcz, np. batony, ciasta, ciastka czekoladowe, ptasie mleczko, praliny, wafelki z kremem, czekolady mleczne. Drugą grupą najczęściej podjadanych przekąsek stanowią pokarmy słone i jednocześnie bogate w tłuszcz, m.in.: chipsy, chrupki, frytki, pizza, zapiekanki, kebab, frytki oraz dania zawierające pełnotłuste sery. Niektóre osoby sięgają również po paluszki, krakersy, herbatniki, biszkopty, pierniki, landrynki, lody, suszone owoce oraz orzechy.
Przykładowe sposoby na podjadanie
Podjadanie często staje się zachowaniem nawykowym, które odbywa się bez udziału świadomości, niemal automatycznie. Pozbycie się nawyku podjadania wymaga czasu, zaangażowania, cierpliwości i konsekwencji w działaniu. Na szczęście istnieje szereg sprawdzonych sposobów na podjadanie, które pomagają w zmianie nawyków żywieniowych. Zalicza się do nich:
-
Uważne jedzenie – jedz posiłki powoli i bez niepotrzebnego pośpiechu.
-
Urozmaicanie potraw – włączaj regularnie do diety różnokolorowe, świeże warzywa i owoce, gruboziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych, wysokobiałkowe jogurty naturalne, chude sery twarogowe, serki wiejskie lekkie, chude mięso drobiowe, ryby, jaja, orzechy, nasiona i pestki dyni.
-
Zabieranie posiłków do pracy lub szkoły – przygotuj dwa proste, sycące, zdrowe i pożywne posiłki do pracy i zabieraj je regularnie ze sobą (np. świeże owoce, orzechy, wysokobiałkowy jogurt pitny naturalny, serek wiejski lekki, kanapki z chleba żytniego razowego z hummusem, serem mozzarella light i pomidorem).
-
Prowadzenie dzienniczka żywieniowego – regularne zapisywanie spożywanych posiłków w ciągu dnia stanowi doskonałe lekarstwo na jedzenie bezwiedne i bezrefleksyjne.
-
Nauka sygnałów płynących z ciała – ucz się rozpoznawać uczucia, emocje i zachowania, które zwykle poprzedzają zbliżający się napad jedzenia. Dzięki temu możesz zachować się inaczej w tej sytuacji, np. wyjść na spacer lub porozmawiać z kimś bliskim.
Podstawowa zasada – nie gromadź słodyczy i słonych przekąsek w domu
Jednym z najbardziej skutecznych sposobów na podjadanie jest pozbycie się zapasów słodyczy i słonych przekąsek we własnym domu oraz nie gromadzenie żadnych wysokokalorycznych produktów o dużej atrakcyjności smakowej w domu i miejscu pracy. Pozwoli to uniknąć sięgania po kaloryczne przekąski w chwilach kryzysu, silnego napięcia emocjonalnego lub znudzenia. Warto oduczyć się częstego kupowania i przechowywania w domu słodyczy, chipsów, chrupek, paluszków, krakersów, ciastek, cukierków, lodów, słonych orzeszków oraz całkowicie zrezygnować z wystawiania ich na stół.
Regularne jedzenie – najprostszy sposób na podjadanie
Kolejnym sprawdzonym sposobem na podjadanie jest regularne spożywanie 4-5 sycących i odżywczych posiłków o względnie stałych porach, co 3-4 godziny oraz niepomijanie żadnego z nich. Regularne jedzenie w ciągu dnia pozwoli zwiększyć uczucie sytości poposiłkowej oraz wyeliminować napady niekontrolowanego głodu i zapobiec sięganiu po wysokokaloryczne przekąski.
-
Njike VY, Smith TM, Shuval O, et al.: Snack Food, Satiety, and Weight. Adv Nutr. 2016 Sep 15;7(5):866-78.
-
Hess JM, Jonnalagadda SS, Slavin JL.: What Is a Snack, Why Do We Snack, and How Can We Choose Better Snacks? A Review of the Definitions of Snacking, Motivations to Snack, Contributions to Dietary Intake, and Recommendations for Improvement. Adv Nutr. 2016 May 16;7(3):466-75.
-
Larson NI, Miller JM, Watts AW, et al.: Adolescent Snacking Behaviors Are Associated with Dietary Intake and Weight Status. J Nutr. 2016 Jul;146(7):1348-55.
-
Ortinau LC, Hoertel HA, Douglas SM, et al.: Effects of high-protein vs. high- fat snacks on appetite control, satiety, and eating initiation in healthy women. Nutr J. 2014 Sep 29;13:97.
-
Sun W, Kober H.: Regulating food craving: From mechanisms to interventions. Physiol Behav. 2020 Aug 1;222:112878.