Teakryna – energatyzujący alkaloid alternatywą dla kofeiny

Choć kofeina jest niesamowitym tworem natury, to nie każdy się z nią lubi. Niektórym dokucza po kofeinie drżenie rąk, wzrost tętna i ciśnienia krwi, lub zwykłe osłabienie działania po dłuższym czasie. Teakryna wydaje się substancją, która powiela zalety kofeiny, ale jest wolna od jej wad.

• Czym jest teakryna?
• Teakryna vs kofeina – jakie są różnice?
• Właściwości teakryny
• Zastosowanie do pracy umysłowej i nauki
• Poprawa nastroju?
• Co jeszcze może zaoferować teakryna?
• Sklep z teakryną
• Podsumowanie

Czym jest teakryna?

Teakryna (theacrine) to alkaloid purynowy, który naturalnie występuje głównie w herbacie Kucha (Camellia assamica). Nie jest to ta sama odmiana co tradycyjna herbata, którą znamy, a specjalny rodzaj herbaty uprawiany w hrabstwie Jinping w prowincji Yunnan, tradycyjnie stosowany w celach leczniczych i jako codzienny napój. Mniejsze ilości teakryny zauważane są też w owocach Cupuacu (Theobroma grandiflorum), a śladowe też w niektórych odmianach kawy.

Chemicznie teakryna jest bardzo blisko spokrewniona z kofeiną – w liściach herbaty Kucha to właśnie z kofeiny tworzona jest teakryna, na 3-etapowej ścieżce metabolicznej – uwodnienie, utlenienie i metylacja. Dzięki temu obie substancje mają bardzo podobną strukturę.

Teakryna vs kofeina – jakie są różnice?

Choć kofeina, a tym bardziej kawa może przynosić sporo korzyści dla zdrowia, to nierzadko długotrwałe stosowanie kofeiny powoduje szereg działań niepożądanych, takich jak nadmierny niepokój, zaburzenia snu i wzrost ciśnienia krwi. Ponadto kofeina może powodować fizjologiczne objawy odstawienia, które występują u zwykłych konsumentów, którzy nagle zaprzestają spożywania kofeiny po jej długim i regularnym stosowaniu. Teakryna ma być rozwiązaniem tych wszystkich kofeinowych problemów, dostarczając jedynie te efekty, które są pożądane.

Według doniesień z literatury fachowej oraz z praktycznych relacji użytkowników, działanie teakryny i kofeiny można porównać w następujący sposób:

Podobnie ma się porównanie źródeł tych dwóch alkaloidów. Popularna w Chinach herbata Camellia assamica (źródło teakryny) według opinii lepiej działa na samopoczucie i daje mniej skutków ubocznych niż Camellia sinensis (źródło kofeiny), czyli ta tradycyjna herbata, którą znamy z naszych domów.

Właściwości teakryny

Teakryna z łatwością pokonuje barierę krew-mózg, dzięki czemu może oddziaływać na centralny układ nerwowy. Dużym wyróżnikiem w stosunku do kofeiny jest to, że teakryna powinna działać cały czas tak samo. Z założenia nie spada na nią wrażliwość, co zostało zauważone m.in. w 8-tygodniowym badaniu klinicznym. Przez te 8 tygodni stosowano codziennie porcję placebo, 200 mg teakryny lub 300 mg teakryny. Efekty sprawdzano na podstawie wyników ciśnienia krwi, tętna i parametrów badanych z krwi oraz oceny poziomu energii, skupienia, koncentracji, niepokoju, motywacji do ćwiczeń i kwestionariusza POMS (The Profile of Mood States) wypełnianego przed codzienną porcją, dla oceny skali ewentualnego przyzwyczajenia do działania teakryny lub spadku wrażliwości na jej działanie. W rezultatach badacze wnioskują, że nie odnotowano oznak przyzwyczajenia, ponieważ wartości wyjściowe energii, skupienia, koncentracji, niepokoju, motywacji do ćwiczeń i POMS pozostały stabilne we wszystkich grupach w całym 8-tygodniowym protokole badania.

Zastosowanie do pracy umysłowej i nauki

Gdy masz do wykonania zadanie mocno angażujące szare komórki, to redukcja zmęczenia i przypływ świeżej energii są nie do przecenienia. Właśnie redukcja zmęczenia jest główną zaletą teakryny, aczkolwiek w badaniach zauważono też, że suplementacja teakryną zwiększa subiektywne odczucie energii i skupienia, a zmniejsza wrażenie oszołomienia. Dawka 200 mg w badaniu powodowała wyraźny wpływ na energię, redukcję zmęczenia, motywację do treningu, skupienie i koncentrację nawet do 6 h po przyjęciu suplementu, a co ciekawe, efekt był lepszy niż w przypadku dawki 400 mg.

Według opinii użytkowników teakryna sprawdza się szczególnie dobrze podczas intensywnych okresów nauki lub pracy, gdy boost energetyczny potrzebny jest codziennie i nie można sobie pozwolić na słabnące z dnia na dzień działanie kofeiny. Teakryna, działając codziennie tak samo, może sprawdzać się lepiej.

Energetyzujące działanie wynika w dużej mierze z wpływu na zablokowanie receptorów adenozyny, która normalnie powoduje u nas zmęczenie. W eksperymentach na zwierzętach widziano także wpływ na układ dopaminy, więc ostateczny wpływ na energię i motywację jest wieloczynnikowy. Poprawa funkcji poznawczych związana jest też z regulacją metabolizmu glukozy w mózgu i hamowaniem fosfodiesterazy.

Prokognitywne działanie zauważono także u myszy. Teakryna odwracała pogorszenie pamięci i spadek zdolności do uczenia się, które wynikały ze zmęczenia centralnego układu nerwowego.

Poprawa nastroju?

Ciekawy jest aspekt wpływu teakryny na receptory adenozynowe. Ten wpływ jest podobny jak w przypadku kofeiny, ale nie identyczny. Kofeina ma działanie pobudzające i stymulujące, które jest zależne od receptorów adenozynowych A2A, podczas gdy teakryna może potencjalnie działać jako promotor snu wpływając na receptory adenozynowe A1 i A2A w niskich dawkach, podczas gdy wyższe dawki skutkują zwiększonym pobudzeniem ośrodkowego układu nerwowego i napędem lokomotorycznym. Tak więc małe dawki teakryny mogą dawać wręcz efekt wyciszający, tonizujący układ nerwowy, a dopiero większy pułap da pobudzenie podobne do kofeiny.

Eksperymenty na myszach pokazały, że teakryna zmniejszała skalę objawów depresyjnych, wywołanych przewlekłym stresem. Wynikało to m.in. ze stymulowania neurogenezy hipokampu (nawet u dorosłych osobników) oraz korygowania zaburzeń metabolizmu serotoniny. Kondycja hipokampu ma duże powiązanie z depresją, a wspomaganie jego neurogenezy jest jedną z metod zarówno zmniejszania ryzyka depresji, jak i jej leczenia.

Co jeszcze może zaoferować teakryna?

Sporo danych w publikacjach naukowych wskazuje na działanie przeciwzapalne i lekko przeciwbólowe. Podobnie w kwestii stresu oksydacyjnego – teakryna ma możliwość redukowania wolnych rodników tlenowych. W 8-tygodniowym badaniu klinicznym zauważono też korzystny wpływ na cholesterol LDL i całkowity poziom cholesterolu – oba parametry się obniżyły.

Sklep z teakryną

Teakryna nadal jest dość niszowym suplementem diety. Zazwyczaj producenci wykorzystują ją jako składnik kompleksowych suplementów przedtreningowych lub nootropowych, gdzie współwystępuje z kofeiną i innymi składnikami. Monopreparaty z teakryną są rzadkością. Na szczęście w sklepie MZ Store dostępna jest teakryna w kapsułkach bez dodatków, a co więcej w dobrej cenie i z dobrym stężeniem na kapsułkę.

Podsumowanie

Teakryna wydaje się dużo bezpieczniejszym stymulantem, niż inne substancje z tej grupy. Uznawana jest za świetną alternatywę dla kofeiny, głównie ze względu na doniesienia o braku kardiologicznych skutków ubocznych oraz braku wzrostu tolerancji.

• Taylor L, Mumford P, Roberts M, et al. Safety of TeaCrine®, a non-habituating, naturally-occurring purine alkaloid over eight weeks of continuous use. J Int Soc Sports Nutr. 2016;13:2. Published 2016 Jan 13. doi:10.1186/s12970-016-0113-3

• Ziegenfuss TN, Habowski SM, Sandrock JE, Kedia AW, Kerksick CM, Lopez HL. A Two-Part Approach to Examine the Effects of Theacrine (TeaCrine®) Supplementation on Oxygen Consumption, Hemodynamic Responses, and Subjective Measures of Cognitive and Psychometric Parameters. J Diet Suppl. 2017;14(1):9-24. doi:10.1080/19390211.2016.1178678

• Ouyang SH, Zhai YJ, Wu YP, et al. Theacrine, a Potent Antidepressant Purine Alkaloid from a Special Chinese Tea, Promotes Adult Hippocampal Neurogenesis in Stressed Mice. J Agric Food Chem. 2021;69(25):7016-7027. doi:10.1021/acs.jafc.1c01514

• Feduccia AA, Wang Y, Simms JA, et al. Locomotor activation by theacrine, a purine alkaloid structurally similar to caffeine: involvement of adenosine and dopamine receptors. Pharmacol Biochem Behav. 2012;102(2):241-248. doi:10.1016/j.pbb.2012.04.014

• Sheng YY, Xiang J, Wang ZS, et al. Theacrine From Camellia kucha and Its Health Beneficial Effects. Front Nutr. 2020;7:596823. Published 2020 Dec 17. doi:10.3389/fnut.2020.596823