Witamina B12 nie tylko dla wegan

B12 to jedna z najpotężniejszych, multifunkcyjnych witamin dla człowieka. Właściwości B12 obejmują ogromny wpływ na zdrowie mózgu i funkcje psychologiczne, na procesy produkcji krwi, oraz na metabolizm energetyczny. Niefartem jest, że tak potrzebna witamina występuje tylko w wąskiej grupie produktów spożywczych. Osoby, które ze względów ideologicznych lub preferencji kulinarnych stosują dietę roślinną, nie dostarczają odpowiedniej ilości witaminy B12 i mają wysokie ryzyko jej niedoboru.

W diecie witaminę B12 pozyskujemy z produktów odzwierzęcych. Sprawia to, że dieta wegańska jest silnym wskazaniem do jej suplementacji. Po przejściu na dietę roślinną nie od razu odczuwany jest niedobór B12, ponieważ ta witamina przez bardzo długi czas jest magazynowana w wątrobie, a solidny zapas może chronić przed objawami niedoboru przez wiele miesięcy. Po tym czasie objawy pojawiają się niespodziewanie i ciężko je powiązać z jakimś czynnikiem, dlatego najlepiej jest ją uzupełniać od samego początku, by uniknąć takich niespodzianek.

Dieta wegańska nie jest jednak jedynym wskazaniem do suplementacji witaminy B12. Sprawdźmy, kto jeszcze powinien ją uzupełniać i na co jest witamina B12.

• Wysoka homocysteina, problemy kardiologiczne i niedokrwistość
• Podeszły wiek jako wskazanie do suplementacji B12
• Zapasy witaminy B12 uszczuplają niektóre leki
• Suplementacja B12 w zaburzeniach nastroju
• Kto powinien uważać na suplementację witaminy B12? Sprawdź przeciwwskazania

Wysoka homocysteina, problemy kardiologiczne i niedokrwistość

Sprawy związane z sercem i układem krążenia to temat mocno wiązany m.in. z podażą witaminy B12. Niedokrwistość wywołana niedoborem witamin B to często diagnozowana dolegliwość, przy której zaleca się suplementację B12 w towarzystwie B6 i B9.

Wysoka homocysteina zwiększa ryzyko stanów zapalnych naczyń krwionośnych i miażdżycy. Jej poziom we krwi jest ważnym markerem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Jest też funkcjonalnym markerem nasycenia witaminami z grupy B: B6, B9 i właśnie B12. Gdy homocysteina jest za wysoka, standardowo włącza się suplementację B12 razem z B6 i B9. Gdy jest potrzeba bardziej precyzyjnego określenia nasycenia witamina B12, to poza homocysteiną i stężeniem B12 we krwi bada się też bardziej zaawansowane markery: kwas metylomalonowy i holotranskobalamina. Zaburzone wyniki tych markerów są wskazaniem do dodatkowej suplementacji.

Podeszły wiek jako wskazanie do suplementacji B12

Z wiekiem znacząco wzrasta ryzyko neurodegeneracji i innych chorób układu nerwowego. Statystycznie wzrasta też częstość stosowania leków uszczuplających B12, a także zmniejsza się kwasowość żołądka, co znacznie ogranicza przyswajalność witaminy B12 z pożywienia. Sprawia to, że wiele protokołów profilaktycznej suplementacji dla seniorów opiera się m.in. na witaminie B12.

Zapasy witaminy B12 uszczuplają niektóre leki

Ten fakt szczególnie znany jest w stosunku do metforminy, czyli bardzo popularnego leku na hiperglikemię, stosowanego głównie w cukrzycy, insulinooporności i PCOS. Jeśli metformina stosowana jest długotrwale, to warto skonsultować z lekarzem zasadność suplementacji witaminy B12, by zmniejszyć ryzyko anemii i neuropatii.

Znany z uszczuplania zapasów B12 jest też tlenek azotu, potocznie zwany „gazem rozweselającym”. Jest on używany w anestezjologii jako gazowy środek znieczulający podczas zabiegów medycznych, a niekiedy też stosowany rekreacyjnie.

Suplementacja B12 w zaburzeniach nastroju

Witamina B12 wpływa i na ogólną kondycję układu nerwowego, i konkretnie na metabolizm neuroprzekaźników regulujących nasze samopoczucie i stan emocjonalny. W celu zmniejszenia ryzyka zaburzeń nastroju lub pozbycia się już obecnych, delikatnych symptomów, B12 zazwyczaj suplementuje się razem z całym B-Kompleksem. W tym celu polecane są najczęściej B-Kompleksy z aktywnymi formami witamin: metylowanymi B12 i B9, oraz witaminą B6 w formie P5P.

Kto powinien uważać na suplementację witaminy B12? Sprawdź przeciwwskazania

Z suplementacją witaminy B12 trzeba uważać… przy trądziku. Choć dla wielu osób jest to zaskakujące powiązanie, to ma ono doskonałe wytłumaczenie w fizjologii i potwierdzenie w badaniach. U osób z podatnością suplementacji witaminy B12 (szczególnie dużych dawek) może nasilać problem trądziku, a skrajnych przypadkach nawet go wywołać. Takie działanie wynika z faktu, że bakterie skórne (wiązane z trądzikiem) wytwarzają witaminę B12. Gdy ta jest podawana w dużej ilości z zewnątrz, to bakterie nie muszą już jej produkować, a za to w większej ilości produkują czynniki prozapalne wywołujące zmiany skórne.

• O’Leary F, Samman S. Vitamin B12 in health and disease. Nutrients. 2010 Mar;2(3):299-316.
• Yuan S, Mason AM, Carter P, Burgess S, Larsson SC. Homocysteine, B vitamins, and cardiovascular disease: a Mendelian randomization study. BMC Med. 2021 Apr 23;19(1):97.
• Aroda VR, Edelstein SL, Goldberg RB, Knowler WC, Marcovina SM, Orchard TJ, Bray GA, Schade DS, Temprosa MG, White NH, Crandall JP; Diabetes Prevention Program Research Group. Long-term Metformin Use and Vitamin B12 Deficiency in the Diabetes Prevention Program Outcomes Study. J Clin Endocrinol Metab. 2016 Apr;101(4):1754-61.
• Campdesuner V, Teklie Y, Alkayali T, Pierce D, George J. Nitrous Oxide-Induced Vitamin B12 Deficiency Resulting in Myelopathy. Cureus. 2020 Jul 9;12(7):e9088.
• Kang D, Shi B, Erfe MC, Craft N, Li H. Vitamin B12 modulates the transcriptome of the skin microbiota in acne pathogenesis. Sci Transl Med. 2015 Jun 24;7(293):293ra103.