Darmowa dostawa do Polski od 200 PLN. ✕ Darmowa wysyłka do PL od 200 PLN Wysyłka w ciągu 24h Tania wysyłka zagraniczna Na rynku od 2005 Blog Pomoc
Kategorie Producenci MENU Blog Koszyk

Koszyk jest pusty!

Zalety i wady odżywek białkowych z białkiem sojowym
Odżywki białkowe
08 Paź 2024
Autor: Mateusz Durbas Przeczytano: 136 Komentarze: 0

Wskazuje się, że weganie spożywają mniej białka niż osoby będące na diecie tradycyjnej. Dlatego wielu sportowców przestrzegających diety roślinnej regularnie sięga po odżywki białkowe, w tym izolat białek sojowych. Sprawdźmy, jakie są najważniejsze zalety i wady odżywek białkowych na bazie izolatu białek sojowych.

Białko sojowe – co to jest?

Białko sojowe, jak sama nazwa wskazuje pochodzi z nasion soi (Glycine max L. Merrill), które są ważnym źródłem białka w diecie wegan i wegetarian. Wykazano, że białko sojowe charakteryzuje się dobrym składem aminokwasowym, dzięki czemu ma wysoką wartość biologiczną. Białko sojowe stanowi bogate źródło lizyny oraz charakteryzuje się bardzo dobrą strawnością i przyswajalnością. Literatura fachowa donosi, iż białko sojowe ma PDCAAS (wskaźnik strawności aminokwasów białek) na poziomie 1,0 i wydaje się być porównywalne z izolatem białek serwatkowych (WPI – Whey Protein Isolate). Jednak gdy weźmiemy pod uwagę naturalnie zawarte w soi substancje antyodżywcze (np. kwas fitynowy i inhibitory trypsyny), które ograniczają wchłanianie niektórych składników odżywczych, to izolat białek serwatkowych wydaje się być lepszy od białka sojowego przy użyciu DIAAS, czyli wskaźnika niezbędnych aminokwasów ulegających strawieniu. Białko sojowe jest natomiast zwykle tańsze niż białko serwatkowe (WPC i WPI) i dlatego jest często dodawane do batonów proteinowych dla osób aktywnych fizycznie w postaci izolatu białka sojowego.

Białko sojowe – właściwości prozdrowotne

Przeprowadzone badania sugerują, że białko sojowe może przyczyniać się do poprawy profilu lipidowego krwi i zmniejszenia ryzyka zachorowania na schorzenia sercowo-naczyniowe, a już zwłaszcza chorobę niedokrwienną serca). Wykazano, że zastąpienie w diecie 13 lub 50 g białka zwierzęcego (np. tłustego czerwonego mięsa) identyczną ilością białka sojowego może prowadzić do obniżenia poziomu cholesterolu frakcji LDL (tzw. „złego” cholesterolu) odpowiednio o 3,6% i 6,0%. Wskazuje się, że przestrzeganie diety dostarczającej każdego dnia co najmniej 25 g białka sojowego może korzystnie wpływać na wyniki sercowo-naczyniowe, głównie lipidogram (badanie cholesterolu i triglicerydów we krwi). Wyniki metaanalizy 46 badań z udziałem kobiet po menopauzie wykazały, że białko sojowe zawierające izoflawony (fitoestrogeny) znacząco obniża stężenie we krwi następujących parametrów:

  • triglicerydów (średnio o 5.04 mg/dl),

  • cholesterolu całkowitego (średnio o 3.02 mg/dl),

  • cholesterolu frakcji LDL (średnio o 3.27 mg/dl),

  • apolipoproteiny B (Apo B).

Najświeższe doniesienia naukowe pokazują również, że soja i produkty sojowe mogą zmniejszać stężenie CRP we krwi (marker stanu zapalnego) oraz glukozy na czczo u pacjentów z cukrzycą typu 2, a także obniżać skurczowe ciśnienie krwi u osób z nadciśnieniem tętniczym (powyżej 135 mmHg).

Białko sojowe – czy pomaga budować masę mięśniową?

Odżywki białkowe na bazie izolatu białek sojowych są obecnie łatwo dostępne, dosyć atrakcyjne cenowo i popularne wśród sportowców będących na diecie wegańskiej. Izolat białka sojowego jest szeroko wykorzystywany do produkcji doustnych preparatów odżywczych ze względu na wysoką zawartość białka, neutralny smak i doskonałe właściwości emulgujące. Sproszkowany izolat białka sojowego zawiera średnio 80 g białka (24 g w przeliczeniu na jedną porcję) oraz niewielkie ilości węglowodanów, tłuszczu oraz błonnika pokarmowego. W porównaniu z białkiem serwatkowym, białko sojowe zawiera mniejszą ilość niezbędnych aminokwasów (EAA) w przeliczeniu na 1 g, a zwłaszcza mniej aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchach bocznych (BCAA) – leucyny, izoleucyny i waliny. Ostatnie odkrycia pokazały, iż stosowanie przez trzy miesiące białka sojowego lub serwatkowego zawierającego 2 g leucyny u osób niewytrenowanych siłowo (początkujących) przyczyniło się do znacznego wzrostu siły mięśniowej i beztłuszczowej masy ciała, bez istotnych różnic pomiędzy grupami. Białko sojowe może wspierać rozwój siły i masy mięśniowej w takim samym stopniu, jak białko serwatkowe, zwłaszcza gdy jest spożywane w ilościach zapewniających wystarczającą ilość leucyny. W związku z tym wskazane jest spożywanie nieco większej ilości białka sojowego, aby wywołać podobny efekt fizjologiczny (rozwój siły i masy mięśni szkieletowych), jak w przypadku białka serwatkowego.

Mężczyzna na siłowni patrzący w lustro i trzymający hantle w rękach

Białko sojowe może wchodzić w interakcje z lekami

Dobrze wiadomo, że białko sojowe może utrudniać wchłanianie lewotyroksyny, czyli leku powszechnie stosowanego w terapii niedoczynności tarczycy. Dlatego pacjenci przyjmujący lewotyroksynę powinni zrobić minimum 4 godziny przerwy pomiędzy przyjęciem leku, a spożyciem posiłku zawierającego soję i jej przetwory. Oprócz tego białko sojowe może wchodzić w interakcje z żelazem, warfaryną (lekiem przeciwzakrzepowym) i inhibitorami monoaminooksydazy (lekami stosowanymi głównie w leczeniu depresji atypowej i choroby Parkinsona).

Białko sojowe może negatywnie wpływać na tarczycę

Białko sojowe może wywierać niekorzystny wpływ na funkcjonowanie tarczycy, głównie u osób ze stwierdzoną niedoczynnością tarczycy oraz u tych, które nie dostarczają organizmowi odpowiednich ilości jodu wraz z dietą. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że izoflawony sojowe wpływają na funkcjonowanie tarczycy poprzez hamowanie aktywności peroksydazy tarczycowej (TPO), która bierze udział w powstawaniu hormonów tarczycy, a mianowicie trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Częste spożywanie białka sojowego nie jest zalecane u osób z niedoborem jodu i zaburzeniami funkcji tarczycy, a także u kobiet ciężarnych oraz pacjentów przyjmujących lewotyroksynę.

Białko sojowe jest zaliczane do silnych alergenów

Białko sojowe może uczulać osoby z alergią na soję, dlatego nie powinny one wcale spożywać soi i jej przetworów (w tym odżywek białkowych na bazie izolatu białek sojowych). Regularne włączanie do diety białka sojowego przez osoby z alergią na soję może spowodować różne działania niepożądane, spośród których najczęściej wymienia się:

  • biegunkę,

  • ból brzucha,

  • nudności i wymioty,

  • pokrzywkę,

  • obrzęk naczynioruchowy,

  • egzemę,

  • trudności z oddychaniem,

  • zespół alergii jamy ustnej,

  • ból i zawroty głowy,

  • dolegliwości mięśniowo-szkieletowe,

  • zaburzenia cyklu menstruacyjnego (u kobiet).